Face To Face: Justa overwon borstkanker, maar leeft dagelijks met de gevolgen

Een kleine intro vooraf. Justa en ik kennen elkaar al ruim dertig jaar. In havo vier in Leeuwarden, werden we vriendinnen, gingen op vakantie naar Terschelling, vierden feest tijdens de introductieweken van het HBO, maar bovenal konden we onszelf zijn bij elkaar. Daarna gingen we beiden ons eigen weg, verloren elkaar uit het oog, tot we elkaar bij zwemles van onze kinderen in Joure weer tegen het lijf liepen. We pakten onze vriendschap weer op. De jaren die volgden waren voor beiden niet de gemakkelijkste, maar we konden onze verhalen bij elkaar kwijt en elkaar een luisterend oor bieden.

Justa Bouwmeester (1976) woont in Lemmer, is getrouwd met Erik en heeft twee zonen. Wanneer haar oudste het lastig vindt op het kinderdagverblijf besluit Justa dat het beter is om op dat moment te stoppen met werken. In die tijd volgt ze de opleiding kindercoach en luisterkind en krijgen ze een tweede zoon. Wanneer beide jongens naar school zijn, start Justa, onder schooltijd, weer met werken, ze zet haar praktijk op om andere ouders te helpen met hun HSP kinderen. Maar uiteindelijk loopt alles anders.

Angst wordt waarheid
Het is juni 2017. Ze krijgt steken en een branderig gevoel in haar borst en uiteindelijk na onderzoeken komt ze met Erik voor de uitslag bij de arts: “Je hebt borstkanker, stadium 4, kwaadaardig met uitzaaiingen, het is hormoongevoelig”, somt ze op. “Toen ging het ‘piep-tuuuuuut’ in mijn hoofd, het licht ging uit, dit is een nachtmerrie”, Justa zucht,”ik was helemaal in shock. Pas na een extra scan in het MCL wist ik dat de uitzaaiingen goddank alleen in mijn lymfeklieren zaten en niet door mijn hele lichaam.” Ze is bang, maar die gevoelens stopt ze zo veel mogelijk weg.

Ze is strijdbaar en volgt de behandeladviezen op en start met een chemokuur. Tijdens haar chemo gaat ze voor een second opinion naar het Antonie van Leeuwenhoek ziekenhuis in Amsterdam, “Dat raad ik iedereen aan. Als je ziek bent, voel je je daar heel fijn, een top ziekenhuis” zegt Justa. Vanaf dat moment vervolgt ze haar traject daar: een borstbesparende operatie waarbij ze drie tumoren en lymfeklieren weg halen, daarna 25 keer bestraling in Leeuwarden, gevolgd door anti-hormoon therapie, zodat je minder oestrogeen aanmaakt en de kans op terugkeer kleiner maakt. “Ik grijp alles aan om een toekomst met mijn gezin te hebben en terugkomst te verkleinen”, legt ze uit. Omdat het een hormoongevoelige kanker betreft besluit ze, omdat ze nog maar 41 is, ook om onder andere haar eierstokken te verwijderen.

Erop of eronder
Op het moment dat Erik binnenkomt, vraag ik hem hoe hij deze periode heeft ervaren. Hij geeft aan dat het heel heftig was. Gelukkig is hij ZZP-er en besluit hij die periode om thuis te blijven en voor het gezin te zorgen. Justa was zo ontzettend ziek, dat het ook niet anders kon. Justa: “Na de eerste chemo dacht ik, nou als ik er zo doorheen ga, is het prima te doen, maar al snel werd ik kaal en zo moe dat ik geen stap buiten de deur kon zetten.” “Het is heel fijn dat ik dat heb kunnen doen”, geeft Erik aan. Ik vraag hem of hij bang is geweest. “Jazeker, toen we de tussentijdse uitslag zouden krijgen, of de chemo aan zou slaan, dacht ik, het is erop of eronder”, “Die nacht ervoor zagen we een mega spin lopen op het plafond en een gezegde wat een Molukse karateleraar mij had geleerd, was: ‘een spin in de nacht, brengt geluk terwijl je wacht’, dit moest een teken zijn geeft Erik lachend aan. En dat was het. De chemo sloeg aan. Terwijl hij vertelt is Justa zichtbaar geëmotioneerd. Liefdevol kijken ze elkaar aan.

Kankervrij is niet klachtenrvij
Je bent niet alleen ziek, het hele gezin en omgeving heeft er maar mee te dealen. Ze steunen waar ze kunnen. Justa voelt zich vaak zo ziek dat ze niets kan, daarbij voelt ze zich schuldig naar haar gezin, dat ze dit moeten meemaken, ook al kan ze er niets aan doen. Haar oudste zoon laat zich uit solidairiteit ook kaalscheren, Justa laat mij een foto zien van dat moment, een bijzondere herinnering. Justa focust zich op het moment dat alle behandelingen klaar zijn, ze denkt daarbij maar aan één ding. Als de kanker weg is, pak ik mijn leven weer op waar ik gebleven was, maar dat blijkt nog niet zo simpel. Waar ze niet op voorbereid blijkt, is de klap die volgt na de tijd. Je hebt zoveel klachten, denk aan ernstige chronische vermoeidheid of oedeem in de borst, dat je overhoudt na zo’n behandelingstraject. Deze zijn niet altijd zichtbaar voor de buitenwereld wat soms zorgt voor onbegrip van anderen en daardoor weer een extra frustratie bij Justa.

Fysieke en mentale hormonale onbalansen
Door haar tweede operatie komt ze ook nog eens direct in de overgang terecht. “Achterafgezien had ik uitgebreide voorlichting nodig gehad, niet alleen een foldertje voor de operatie, vooral over wat hormonale onbalansen fysiek en mentaal met je kunnen doen”, legt ze uit. “Als ik direct was doorverwezen naar bijvoorbeeld een overgangsconsulent (www.overgangsconsulente.com) had ik niet zo diep hoeven gaan”, geeft ze spijtig aan. Ze heeft bijvoorbeeld opvliegers, depressieve gevoelens, haaruitval, paniekaanvallen en vergeetachtigheid tot slapenloosheid. Omdat deze klachten samenvallen met het herstel van de kanker weet ze niet wat waarbij hoort.

Om zo snel mogelijk weer fit te worden start ze met een oncologische revalidatie, een onderdeel daarvan is sport. Hierin gaat ze te ver, ze sport tot ze opgebrand is. Haar gedachte: ‘als ik maar beter dan mijn best doe, heb ík er alles aan gedaan om zo snel mogelijk weer op de been te zijn’. Het tegendeel is waar. Haar lichaam is op door de behandelingen. Ze helpt zichzelf juist niet. Ze kan zich niet meer ontspannen en uiteindelijk is rustiger aan doen wat ze nodig heeft. Ze heeft zoveel te verduren gehad dat haar lichaam de tijd nodig heeft om écht te herstellen. Na de eerste vijf jaar met controles is ze bij haar controle in februari 2023 genezen verklaard door haar arts. Zo traumatiserend ze de diagnose heeft ervaren, zo fantastisch is het om te horen dat de arts haar genezen verklaart! Ze blijft jaarlijks onder controle.

Creatief omdenken
Ze bedenkt tijdens haar behandelingen wat ze wil doen, als ze dit overleefd. “Zeg maar waar ik spijt van zou hebben dat ik het niet heb gedaan. Voor mij was dat een andere taal leren en een andere cultuur beleven. Voor mijn studie liep ik stage in Spanje en daar voelde ik mij zo fijn, dat ik dat gevoel terug wil in mijn leven. Daarnaast heeft Erik altijd de wens gehad om in het buitenland te wonen.” Zo ontstaat uiteindelijk het idee om voor hun pensioen een woning voor hunzelf in Spanje te vinden en dat vinden ze tijdens hun eerste vakantie in Spanje al. “Het leuke is, er is zoveel meer mogelijk als je creatief puzzelt en omdenkt. We blijken gewoon nu al een huisje te kunnen kopen en ons plekje te kunnen creëren. Dat had ik nooit gedacht”, vertelt ze enthousiast. “Het is vlak bij de zee, waar ik mij zo fijn voel, had ik geen kanker gekregen, dan hadden we dit waarschijnlijk nooit op deze manier gedaan. Inmiddels zijn we er in de vakanties en voel ik me daar rustiger dan in Nederland. Stenen zoeken op het strand en leven tussen de Spanjaarden.”

Ondanks dat ze elke dag haar energie moet verdelen, ze tussentijds veel rust nodig heeft en ze hierdoor helaas nog niet aan het werk kan, lukt het Justa op dit moment steeds beter om haar situatie te aanvaarden. Ze is zachter geworden voor zichzelf en hoopt nog lang, gezond en gelukkig te leven met al haar dierbaren om haar heen.

Tekst: Lotte van der Meij