FOTO’S / Grote waardering premier Mark Rutte voor Holocaust overlevende Jules Schelvis, vertalingen ‘Er reed een trein naar Sobibor’ gepres

Algemeen
Nationaal Symfonisch Kamerorkest Foto Gewoan Dwaan - Douwe Bijlsma
Nationaal Symfonisch Kamerorkest Foto Gewoan Dwaan - Douwe Bijlsma

JOURE - In Joure zijn donderdagmiddag in de Hobbe van Baerdt Tsjerke de internationale vertalingen van het concert rond ‘Er reed een trein naar Sobibor’ gepresenteerd. Het concert gaat over het leven van Holocaust-overlevende Jules Schelvis, die donderdag 100 jaar geleden werd geboren. Hij overleed op 3 april 2016 op 95-jarige leeftijd. Zijn herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog blijven levend door onder meer het concert.

‘Er reed een trein naar Sobidor’ werd gespeeld door het Nationaal Symfonisch Kamerorkest, dat onder leiding staat van Jouster Jan Vermaning. Hij nam ook het initiatief voor de vertalingen. Donderdag werden de ondertitelingen in het Nederlands, Duits, Engels en Pools gepresenteerd. Daarnaast werd er een versie voor doven gemaakt. Ook zijn er Engelse, Duitse en Poolse versies van het lespakket over het leven van Jules Schelvis gemaakt. Ze zijn gratis te downloaden op de site www.erreedeentreinnaarsobidor.nl Op de website kan ook de registratie van het concert worden bekeken.

Schelvis, geboren in Amsterdam, kwam tijdens de Tweede Wereldoorlog zeven verschillende concentratiekampen terecht, waaronder het Poolse vernietigingskamp Sobibor. In 2012 bracht hij het boek Er reed een trein naar Sobibor uit. In 2013 werden het concert en lespakket gemaakt over zijn verhaal.

Premier Mark Rutte
De achterkleinkinderen van Jules Schelvis, Willem en Kate, lanceerden met een druk op de knop de site. Voor dat moment spraken onder andere minister-president Mark Rutte en Gerdi Verbeet, voorzitter van het Nationaal Comité 4 en 5 mei, via een videoverbinding. Rutte sprak zijn grote waardering uit voor de moed die Schelvis had om op te staan tegen onvrijheid, discriminatie en vervolging. ,,Een man die zijn lieve jonge vrouw en zijn familie verloor aan een nietsontziende moordmachine. Desondanks bleef Schelvis vertrouwen houden in de mensen.’’ Gerdi Verbeet noemde Jules Schelvis ,,één van de meest bijzondere mensen die ik ooit heb gekend.’’ Toespraken waren er ook van Jenny Goldschmidt en Christine Gispen.

Zonder gevoel
Ook Schelvis’ kleindochter Kim la Croix vertelde de aanwezigen en kijkers haar indrukwekkende verhaal. ,,Mijn opa heeft mij en anderen heel veel verteld over wat hij heeft meegemaakt in de oorlog en in de kampen. Hij ging zonder te weten wat hem te wachten stond de trein in en zijn vrouw werd zo van hem afgenomen. Ik heb vaak gevoeld, als ik bij hem was, dat hij zijn verhaal zonder gevoel vertelde. Ik denk dat hij zich staande moest houden. Voelen zou hertraumatisering zijn.’’ Ook sprak ze erover het vermoeden dat haar eigen vader veel heeft moet ondergaan of voelen van wat haar opa niet meer kon voelen en emotioneel verwerken. ,,Mijn vader gedroeg zich verwarrend, in de war. Hij had een platenzaak in Amsterdam waar hij Duitsers de winkel uitschreeuwde in het Duits ‘ Raus raus!’. Ik heb als kind de verwarring en angst gezien bij mijn vader. Hij sprak er niet over. Ook heb ik de meest gruwelijke verhalen zonder gevoel gehoord bij mijn opa thuis.’’

Water of gas uit de douche
Kim kreeg hierdoor zelf ook te maken met angsten die ze niet begreep. ,,Ik vroeg mij onder de douche wel eens af of er water of gas uit zou komen en moest op wintersport, als ik dicht op elkaar met anderen in een gondel stond, denken aan gaskamers. ‘s Nachts werd ik wakker van een nachtmerrie dat ik gedeporteerd zou worden.’’ Maar het doorzettingsvermogen en uithoudingsvermogen van opa Jules Schelvis hebben zijn kleindochter altijd geïnspireerd. ,,Ik heb er mijn grootheidsfantasiën aan opgehangen. Mijn opa heeft de kampen overleefd. Het gaf mij een gevoel dat ik alles aankon, alles kon bereiken, als ik mijn best maar deed.’’ Zo hebben volgens Kim de ervaringen van haar opa generaties doorgewerkt. ‘’Ik hoop trouwens dat het nu wel stopt bij mij, maar dat weet je nooit. Ik vind het mede namens mijn opa heel belangrijk dat deze middag georganiseerd wordt en dat het verhaal verteld blijft worden. Opdat wij niet zullen vergeten, nooit zullen vergeten, wat er is gebeurd.’’

De bijeenkomst vond vanwege de coronamaatregelen plaats in een kleine en besloten kring. Muzikale omlijsting was er door het Nationaal Symfonisch Kamerorkest en de solisten Mirjam van Dam (zang) en Martin de Ruiter (bandoneon). De organisatie was in handen van de stichting Nationale Herdenking Joure in samenwerking met de stichting Sobibor. De presentatie is terug te zien via https://vimeo.com/498038464/6df15bbb59?fbclid=IwAR2byZ-oy8juXHnltw7HZkTTrLczvm4T548lLmnKNBPpIu18F78TVi3YK74

Christine Gispen Foto Gewoan Dwaan - Douwe Bijlsma
Zangeres Mirjam van Dam Foto Gewoan Dwaan - Douwe Bijlsma
Jenny Goldschmidt Foto Gewoan Dwaan - Douwe Bijlsma
Willem en Kate drukken op de knop Foto Gewoan Dwaan - Douwe Bijlsma
Kim la Croix Foto Gewoan Dwaan - Douwe Bijlsma
Jan Vermaning Foto Gewoan Dwaan - Douwe Bijlsma
Gerdi Verbeet Foto Gewoan Dwaan - Douwe Bijlsma
Premier Mark Rutte Foto Gewoan Dwaan - Douwe Bijlsma