Koud-water-zwemmers Joost en Rita Bijlsma uit Makkum “Elke dag het IJsselmeer in geeft je lichaam een ‘boost’”

MAKKUM - Waar de eerste badgasten in april of mei voorzichtig met hun grote teen de temperatuur van het zwemwater opnemen om zich vervolgens in de meeste gevallen in de categorie ‘te-koud-voor-een-normaal-mens’ te scharen, gaan de 67-jarige Joost Bijlsma en diens 63-jarige vrouw Rita uit Makkum 365 dagen per jaar het IJsselmeerwater in. 

Het liefst tussen de ijsschotsen, want: “Elke dag het IJsselmeer in geeft je lichaam een ‘boost’ en is goed voor het immuunsysteem.” Een portret van deze twee ‘koud-water-zwemmers’ die ijsberenbloed in hun aderen lijken te hebben.

De bijna 68-jarige Joost Bijlsma is ‘hikke en tein’ in Makkum. Gepensioneerd, maar nog drie dagen per week aan het werk bij de baas waar hij meer dan dertig jaar van zijn werkzame leven heeft doorgebracht, Hogeboom Staalbouw Makkum. Joost is de oudste van de vier kinderen in het arbeidersgezin Bijlsma.

“Mijn vader werkte bij Haitsma Beton in Harlingen”, blikt hij terug. “Hij kwam door een hartstilstand op relatief jonge leeftijd om het leven. Dat was niet een van de meest gelukkige periodes uit mijn leven. Mijn werkzame leven begon bij Amels in Makkum, daarna achtereenvolgens bij een bedrijf in zonwering in Bolsward, Terpstra Makkum en uiteindelijk Staalbouw Gebroeders Hogeboom in Makkum. Daar heb ik veel ligboxstallen gebouwd, en recreatiezwembaden, in vooral de noordelijke helft van Nederland.”

“We vielen als een blok voor elkaar”        

Rita Bijlsma (63) is getogen in Alkmaar, maar geboren in Australië. “Mijn ouders zijn eind vijftiger jaren geëmigreerd naar Australië,” vertelt ze, “samen met nog een paar familieleden en meer dan 100.000 andere Nederlanders. Daar zijn mijn broer en ik geboren. Maar ‘het beloofde land’ van zon, zee, palmen en gebronsde lijven op goudgele stranden bleek in de praktijk iets anders uit te pakken. De Australische ‘locals’ waren duidelijk niet gediend van die golf aan emigranten zodat de ontvangst minder vriendelijk was dan voorgespiegeld. De beloofde banen die ‘voor het oprapen’ zouden liggen, volgens de commercials en folders, bleken moeilijk te vinden, loodzwaar en slecht te betalen. Ze wisten dus niet hoe snel ze terug moesten naar het vaderland.

Ik was drie toen we in Alkmaar neerstreken en het leven normaliseerde. Ik heb Joost ontmoet op camping De Holle Poarte waar wij als gezin ieder jaar de vakantie doorbrachten. Ik was toen zestien jaar en we vielen als een blok voor elkaar. Na twee jaar verkering zijn we getrouwd, in september is dat al weer 45 jaar geleden, en in eerste instantie in Bolsward gaan wonen. Later zijn we naar Makkum verhuisd. Dat zal eind zeventiger jaren zijn geweest. Daar hebben we drie kinderen op de wereld gezet en werden we opa en oma van vier kleinkinderen, twee jongens en twee meiden.”

Zwemverslaving sinds 2018

“De zwemverslaving heeft zijn oorsprong in de zomer van 2018”, vervolgt Rita. “Ik ben weliswaar een strandmens, maar wilde niet naar het vaak drukke en toeristische strand bij Makkum, dus toen Joost voorstelde om bij ons achter - wij wonen op een steenworp van het IJsselmeer - de dijk over te gaan en daar te gaan zwemmen, vond ik dat een goed idee. En zo geschiedde. Wij doken dagelijks het IJsselmeer in om lekker onze baantjes te trekken. Dat hebben we het eerste jaar gedaan tot november en in april van het jaar daarop hebben we de draad weer opgepakt.

Achteraf vroegen we ons af waarom we niet gewoon het hele jaar door zijn gegaan. Dat hebben we dus in het daaropvolgende jaar wel gedaan. Het is een verslaving geworden. Juist dat schrikeffect van het koude water geeft je een enorme kick. We zijn afgelopen winter zelfs een dagje naar Texel gegaan, speciaal om te zwemmen in de zee.”

Nog nooit zelfs maar een griepje gehad

“Jullie zijn dus echte Wim Hof adepten geworden?”, veronderstellen we. “Neen, de Wim Hof methode gaat ons te ver. Dat vinden wij te extreem. We doen het voor ons plezier. Zodra het ‘heilige moeten’ in wat voor vorm dan ook, om de hoek komt kijken is het voor ons ‘einde oefening’. Er wordt ons wel eens gevraagd hoeveel baantjes we zwemmen en hoelang we in het water blijven. Meestal maar een paar minuten. Maar daar gaat het niet om. Het gaat om de ‘boost’ die je lichaam krijgt. Zo zijn we ook in contact gekomen met Kees Wagenaar en zijn partner Annemarie Kok.”

Kees Wagenaar en Annemarie Kok hebben al sinds 1987 Het ZonneHuis: een minicamping, gelegen op de grens van Makkum en Exmorra. Binnen Het ZonneHuis zijn de praktijken van Kees en Annemarie gevestigd. Kees heeft er zijn praktijk voor Rebalancing®, lichaamswerk en massage en Annemarie heeft er een cateringbedrijf.

“Op een winterdag, na een flinke nachtvorst, kreeg ik het ijs op onze vaste zwemstek niet kapot en moesten we dus op zoek naar een plek waar het al was weggehakt. Dat bleek bij de minicamping van Kees het geval en we waren er van harte welkom. Sinds die tijd is dat onze zwemplek wanneer het flink heeft gevroren.”

Met de gezondheid van de twee koud-water-zwemmers zit het wel snor; ze eten gezond, bewegen veel en intensief, eten verse groente en biologische producten en hebben zelfs nog nooit een griepje gehad.

“Hardlopen is mijn echte passie”

Joost: “Alhoewel we elke dag zwemmen is hardlopen mijn echte passie, van jongs af aan. Ik heb tot nu toe negen marathons gelopen, waaronder diverse edities van de Slachtemarathon, drie keer ‘Rotterdam’ en nog wat losse marathons. Daarnaast de nodige ‘trails’; dat zijn loodzware hardlooptochten door zand en duinen. Gezondheid speelt daarin wel een rol, maar dat aspect is ondergeschikt aan het plezier dat ik erin heb. Dat gloriemoment te beleven van kapot over de finish komen met dat ‘yessss!-gevoel’.” Ook Rita heeft zich qua sporten niet onbetuigd gelaten. “Ik heb vroeger veel hardgelopen en gefietst. Zelfs de Alpe d’Huez zowel fietsend als hardlopend bedwongen en ik zou dat vast nóg wel een keer hebben gedaan, ware het niet dat mijn knie me in de steek liet en ik een tandje terug moest schakelen. Ik wandel nu.”

Lichaam en geest in balans

“Het zwemmen is voor mij een verslaving geworden. Als ik uit mijn werk kom bij woonzorgcentrum Avondrust, verkleed ik me en duik ik het IJsselmeer in. Daarna een warme douche en koud afdouchen. Dan zijn lichaam en geest ‘gereset’ en voel ik me alsof ik de hele wereld weer aan kan. Voor ons geen Pfizer, Moderna, of AstraZeneca, ik vertrouw erop dat ons immuunsysteem zijn werk doet”, besluit Rita. “Lichaam en geest in balans. Een dag niet gezwommen is een dag niet geleefd.”

Privé zwembad in achtertuin

Rita Bijlsma: “Het eerste jaar hebben we het wel ‘raar gedaan’. Het was november en we zeiden tegen elkaar: ‘Moeten we nog wel in het IJsselmeer zwemmen?’ Joost heeft vervolgens een afvalcontainer helemaal brandschoon geboend en met steenkoud water gevuld. Op onze plaats achter het huis daalden we daar dagelijks om de beurt in af. Na een fikse nachtvorst moest ik soms eerst de ijslaag kapotslaan. Toen ik dat op mijn werk vertelde, werd ik meteen voor stapelgek verklaard, maar Joost en ik hadden die winter pret voor tien. Het jaar daarop zijn we overigens het hele jaar door dagelijks in het IJsselmeer blijven zwemmen.”  

De Wim Hof Methode

De methode van Wim Hof, alias ‘The Iceman’, stoelt eigenlijk op drie pijlers: ademhalingsoefeningen, meditatie en herhaaldelijke blootstelling aan kou. Die zouden een belangrijke invloed hebben op het centrale zenuwstelsel. De methode van Hof is door diverse wetenschappelijke instituten uitvoerig onderzocht en bleek inderdaad een positieve invloed te hebben op het immuunsysteem. Aan de basis van deze beïnvloeding van het centrale zenuwstelsel, lees het verhogen van je immuunsysteem, staan ademhalingsoefeningen waardoor het zuurstofgehalte in het bloed stijgt. Deze extra zuurstof zorgt ervoor dat lichaamscellen meer energie beschikbaar maken en beter bestand zijn tegen eventuele aanvallen van ziektekiemen.

Door: Wim Walda