Meer dan zeventig procent van dorpshuizen kan rekeningen straks niet meer betalen
Algemeen
OPPENHUIZEN- Dorpshuizen zitten in zwaar weer door de energiecrisis. Meer dan zeventig procent zegt dat ze de rekening straks niet meer kunnen betalen. Dat geven ze aan in een enquête van Stichting Doarpswurk en soortgelijke organisaties in Nederland.
‘In crisissen praten we vaak over vijf voor twaalf, ik denk dat het inmiddels vijf over twaalf is’, zegt Theo Andreae van Doarpswurk. ‘Deze situatie is bijzonder zorgelijk voor veel dorpshuizen.’
Twee dorpshuizen lijken echt op omvallen te staan, zegt Andreae. Dat zijn De Jister in Twijzelerheide en It Harspit in Oppenhuizen. ‘Ik denk dat daar de komende tijd in rap tempo meer bij zullen komen. Na corona is dit de klap die ze eigenlijk niet meer aan kunnen.’
‘De dorpshuizen vinden wel een luisterend oor bij de gemeenten. Er zijn op dit moment veel gemeenten bezig met de vorming van noodfondsen, om onder andere dorpshuizen, maar ook sportverenigingen en andere partijen te steunen als dat nodig is.’
Vertrouwen
Dorpshuizen zouden kunnen worden overeind gehouden met geld uit zo’n noodfonds, maar daarna is het volgens Andreae zaak om te kijken naar een structurele oplossing. Hij vindt dat de dorpsbewoner daar ook bij betrokken moet worden. ‘De bal ligt voor een deel ook bij de inwoners en het dorp zelf. Als die er geen vertrouwen meer in hebben, dan houdt het op.’
Het verdwijnen van een dorpshuis betekent vaak het verdwijnen van een van de laatste voorzieningen die er nog zijn in een dorp. Bovendien heeft de plek een belangrijke ontmoetingsfunctie voor bewoners, zegt Andreae. ‘En wij weten allemaal, als het een keer weg is, komt het niet weer.’
Hij is er blij mee dat de dorpshuizen door noodfondsen in ieder geval kunnen doorkomen, maar wil daarna met de provincie kijken naar de snelle verduurzaming van al het maatschappelijk vastgoed. ‘Zodat ze niet meer afhankelijk zijn van deze bijzonder gevoelige prijzen op dit moment.’
Bij It Harspit in Oppenhuizen kunnen ze het volgens bestuurders Jappy Wijnja nog tot april uitzingen, maar dan is het geld echt op. Er zijn daarom twijfels of ze niet beter dicht kunnen: ‘Dat is een groot dilemma, We hebben daar wel naar gekeken. Als je dichtgaat, gaat het energieverbruik niet naar nul, maar je mist wel de inkomsten.’
Het dorpshuis blijft daarom voorlopig toch open. Tot geluk van een van de bezoekers: ‘Het dorpshuis is vreselijk belangrijk. Ik zou niet weten wat we zonder dorpshuis zouden moeten.’
Verduurzamingsplan
Bij It Harspit zullen ze nu werken aan een verduurzamingsplan. Dat hopen ze klaar te hebben voor de volgende winter. Nu is het voor het dorpshuis eerst de grootste zorg om deze winter nog door te komen.
De wethouder heeft tegen ze gezegd dat de gemeente de dorpshuizen niet wil laten omvallen. ‘Dus daar houden we ons maar aan vast’, zegt Wijnja
Enquête
Doarpswurk heeft een enquête gehouden onder alle 270 dorpshuizen in Friesland over hoe het nu gaat in de energiecrisis. Daar hebben 62 dorpshuizen een reactie op gegeven.
