Topfierljepster Marrit van der Wal: “Der is mear as allinne mar it ljeppen, mar it bliuwt in moaie sport”

FRYSLAN - Aan de vooravond van een nieuw fierljepsein interviewden wij Marrit van der Wal, houdster van het wereldrecord fierljeppen met 18.19 meter en voorzitter van de actieve fierljepvereniging It Heidenskip. 

Hoe is het afgelopen seizoen voor de fierljeppers verlopen tijdens de coronapandemie? Maar ook: welke kansen zijn er voor de Friese cultuursport in het nieuwe seizoen? Omdat Marrit van der Wal sinds een maand in Eindhoven woont en werkt, geen face to face interview, maar een telefonisch vraaggesprek. “Of do moatst nei Eindhoven takomme”, was het eerste wat de ljepster uit It Heidenskip voorstelde tijdens het voorgesprek.

Uiteraard willen wij graag weten wat Friezin Marrit in de Brabantse stad doet.

“Ik wurkje bij Eindhoven University of Technology, wêr’t ik dwaande bin mei in projekt  wêryn’t wij besykje om mest te ferwurkjen ta precisie-keunstmest. Miskyn wol hiel koart om’e hoeke, mar dêr komt it wol op del”, doet Marrit een poging om in het kort uit te leggen wat haar werk is.

Fierljepvirus op jonge leeftijd

Marrit krijgt het ljepvirus bijna letterlijk ingegoten: heit Rients van der Wal was ook een bekend fierljepper en It Heidenskip mag het mekka van de aloude Friese sport genoemd worden. “As bern ljepten wij al. Ik sil in jier as acht west hawwe doe’t ik mei it ljeppen begûn”, haalt Marrit herinneringen uit haar jeugd op. “Ja, ik bin dochter fan en as bern út it doarp wiene we elke sneontemoarn lekker oan it ljeppen. Der rûnen hjir nochal wat foarbylden om dy’t ús trening joegen. Ik bin der gewoan ynrûgele. It ljeppen wie yn it ferline hiel belangryk foar mij, mar no’t ik al sa lang meidoch komme der ek oare kânsen foarbij en sa bin ik no ek nei Eindhoven gien. Mar earlik is earlik, ik gean elk wykein wol nei Fryslân om te ljeppen. Mar fansels net allinne om de sport. Fierljeppen is in hiele útdaagjende sport, der is altyd wol yts wat noch better kin.”

Coronatijd

Net als bij veel andere sporten, en niet alleen in de sportwereld, heeft de coronacrisis ook invloed gehad op het fierljeppen. Normaal gesproken zijn fierljeppers naast het springen ook terug te vinden in de zaal om er krachtoefeningen te doen. Dat zat er in de afgelopen periode dus even niet in door de sluiting van de sportscholen.

“Fansels hat de fierjepperij ek lêst fan koroana hân, mar it is in yndividuele sport en dat wie dan wol wer in foardiel ten opsichte fan teamsporten”, weet Marrit als we terugkijken op het afgelopen jaar. Marrit is nu twee jaar voorzitter van de Fierljepferiening It Heidskip, maar geeft aan dat het wel moeilijk zal worden om die functie te behouden nu ze in Eindhoven woont en werkt.

“Ik bin fansels wol yn in aparte perioade foarsitter fan ús feriening west. It joech in hiel soad geregel. No bin ik fansels frij jong en at je dan in oar fertelle moatte dat net alles kin, dan fû?n ik dat wolris lêstich, seker at net elkenien soks even maklik akseptearret. It wie oan’e oare kant ek wol in grutte útdaging. Wij wiene wol ien fan de weinige sporten dy’t yn’e simmer trochgean koene en dan op sa’n grutte skaal. Yn dy sin hiene we ek wol in foarbyldfunksje om it sa goed mooglik te organisearjen.”

Elk doarp in fierljepskâns

De houdster van het fierljeprecord bij de dames vindt het initiatief om in dorpen eenvoudige schansen aan te leggen een goed idee om haar sport te stimuleren. “Wij hiene yn It Heidenskip ek in jeugdskâns lizzen dêr’t mar twa meter wetter yn stie en dêr kinst al hiel aardich ljeppe asto it leare wolst. Do kinst der ek gjin offisjele wedstriden organisearje en sa in ûnderlinge treningen fan meitsje, dat ik fyn it wol in goed idee”, geeft Marrit commentaar op het schansenplan.

In It Heidskip hoeft er overigens amper aan promotie gedaan te worden, het is een bloeiende fierljepferiening met veel jeugd en met vijftig actieve ljeppers hebben ze in het dorp ook niets te klagen. Om al die ljeppers gelegenheid te geven om hun wedstrijden te springen komt er dit jaar een extra derde klasse bij. Te lange wachttijden tussen de sprongen zit niemand op te wachten.

Nu de meeste coronamaatregelen versoepeld zijn, zijn we benieuwd hoe Marrit het komende fierljepseizoen in gaat. Wat zijn haar verwachtingen?

“It is foar mij in hiel raar seizoen. Ik haw gewoan trene kind op’e skânsen, mar aansens sil ik it troch myn ferhúzing yn’e wedstriden dwaan moatte. Ik haw simpelwei gjin tiid mear om te trenen; it is spitich en dan mar wat in leger nivo. Mar miskyn kin ik ek wol hiel aardich meispringe, we sjogge wol wêr’t it op útdraaie sil. Ik ljep ek omdat ik fyn dat it fierljeppen in gesellige sport is en ik hoech echt net allinne te winnen om mei in tefreden gefoel nei hûs te gean. Ik hoop dat de oare ljeppers it net slim fine dat ik der aansens allinne sneons bij bin, al begryp ik goed dat de oarganisaazje graach ha wol dat ik elke wedstryd meiljep, mar it is even net oars. Ik kin no net oan dy eask foldwaan.”

Tot besluit, nog een vraag. Jouw vader heeft een persoonlijk record van 18.66 meter staan. Ga jij dat nog verbreken?

“Soks is altyd aardich fansels, mar ik kin mij der ek wol bij dellizze dat it no net mear slagje sil. At je minder trene en mar ien kear wyks oan’e wedstriden meidogge wurdt de kâns net sa grut mear om heit syn rekord te ferbrekken.”

Elk doarp in fierljepskâns

Samen met Doarpswurk wil het Frysk Ljeppersboun stimuleren dat er in de dorpen eenvoudige springschansen komen voor het fierljeppen. Dat de sport aan populariteit wint is een gegeven, maar onder de slogan ‘elk doarp syn eigen skâns’ willen Doarpswurk en het Frysk Ljeppersboun de cultuursport nog meer promoten. Daarbij wordt niet gedacht aan grote investeringen, maar simpelweg aan eenvoudige voorzieningen die bijvoorbeeld bij een dorpsvaart aangelegd kunnen worden.  Eén schans en een goed zandbed hoeven niet een grote financiële kostenpost te zijn.

Bovendien zorgt een dergelijke accommodatie voor een mooi ontmoetingspunt van de plaatselijke jeugd en draagt zo bij tot de socialisering in een dorp. Uiteraard kan de schans ook gebruikt worden tijdens de gymnastieklessen van de plaatselijke school als die er nog is. Het beheer van de schansen is wel een punt van aandacht. En er zal een plaats gezocht moeten worden waar de polsstok gehaald en gebracht kan worden. De provincie is bereid mee te betalen in de kosten met bijdragen uit het Iepen Mienskips Fûns. De fierljepbond wil adviseren over aanleg, financiering en beheer en is bereid trainingen en demonstraties te verzorgen.