Vrijwilligerswerk in Hospice De Kime: ‘’Het is hier niet doods...’’

Hospice ‘De Kime’ in Sneek, gevestigd in een voormalige basisschool aan de Westhemstraat, biedt bezoekers regelmatig de gelegenheid meer te weten te komen over het werk van de Stichting Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg Zuidwest-Friesland krijgen. De VPTZ Zuidwest-Friesland biedt met haar vrijwilligers hulp en ondersteuning aan terminaal zieke mensen in de eigen thuisomgeving, in verzorgings-en verpleeghuizen en ook in het hospice.

Wij namen de uitnodiging tot een bezoek aan en spraken met Willy Hoekstra, die samen met Janine Welbedacht en Corrie Karsters als coördinator in dienst is bij de Stichting VPTZ Zuidwest- Friesland. Nienke Marije Dijkstra, een enthousiaste en gedreven vrijwilligster, schuift ook aan om te vertellen wat haar beweegt om dit vrijwilligerswerk professioneel te doen.

VAN WUMKESHÚS NAAR DE KIME

“Ik ben eind 2011 begonnen met de cursus om vrijwilliger bij De Kime te worden. Ik heb nog een keer mee mogen lopen in het Wumkeshús waar toen het hospice nog was. Toen De Kime in juni van 2012 op de locatie aan de Westhemstraat werd geopend was ik er al bij”, vertelt Nienke Marije. “Inderdaad, wij huurden een vleugel in het Wumkeshús waar we drie kamers hadden ingericht als hospice”, weet Willy Hoekstra. “Maar we hadden de grote wens om een eigen pand te betrekken en dat realiseerden we na een verbouwing met dit schoolgebouw. Het is een prachtig hospice geworden met vier gastenkamers.”

Hoekstra ziet haar rol als coördinator van De Kime als een ‘spin in het web’, samen met de al genoemde twee collega’s. De coördinatoren zijn niet alleen aanspreekpunt voor de vrijwilligers en de gasten, maar regelen ook de opnamen. Ook zorgen zij ervoor dat het dienstenrooster geregeld is en onderhouden ze de contacten met de huisartsen, de thuiszorg en het ziekenhuis.

SCHROEVENDRAAIER

“En als het nodig is, dan pakken we ook een schroevendraaier om iets vast te schroeven”, benadrukt Willy Hoekstra de veelzijdigheid van haar rol als coördinator. Het klaarstaan voor de gasten en de familie, ‘klankbord willen zijn’, ziet ze als een belangrijke taak van de coördinatoren. Ooit werkte Hoekstra als verzorgende individuele gezondheidszorg in een verpleeghuis in Sneek. Hoe mooi ze het werk ‘aan het bed’ en teamleidster ook vond, de palliatieve zorg en werken in een hospice bleven haar trekken. Toen de vacature bij De Kime vrijkwam solliciteerde de geboren Amsterdamse, maar in Workum opgegroeide Hoekstra met succes.

DE PALLIATIEVE ZORG

Wat trekt jonge mensen als Willy en Nienke Marije om te werken in de palliatieve zorg? Beiden zijn moeder van jonge kinderen en begin veertigers Willy Hoekstra: “Voor mij is dat een eindje meelopen en tot aan de dood toe mensen begeleiden. Je komt in een heel kwetsbare fase van iemand, van zowel onze gasten als de familieleden. Soms is het heel pittig, maar tegelijkertijd ook mooi en waardevol als het goed gedaan wordt.”

Nienke Marije: “Toen mijn vader in 2003 over - leed kwam ik voor het eerst in aanraking met het begrip ‘hospice’. Toen ik acht jaar later een advertentie voorbij zag komen waarin vrijwilligers gevraagd werden heb ik gereageerd. Ik wilde naast mijn taak als moeder nog iets anders doen en heb toen de stap gezet om de cursus te volgen. Wel met de intentie dat wanneer het niets voor mij zou zijn, ik ook meteen weer zou kunnen stoppen.

Uiteraard laten we hier allemaal wel eens een traan, maar het kan niet zo zijn dat je steeds huilend aan een bed zit of al het verdriet mee naar huis neemt. Meeleven mag, maar je moet ook je eigen grenzen aangeven; anders kun je dit werk niet doen. Gelukkig wordt er hier ook genoeg gelachen; het is niet doods…”

Nienke Marije is vanuit haar jeugd nooit bij de dood weggehouden, zegt ze. Per week besteedt zij vier uren aan het vrijwilligerswerk. En dan te bedenken dat Nienke Marije moeder is van negen kinderen. “Ik heb groot respect voor haar”, bekent Willy Hoekstra.

RESPECT

“Wij vragen uiteraard respect van onze vrijwilli - gers”, antwoordt Willy op de vraag wat er van vrij - willigers wordt verlangd. “Je moet je bescheiden opstellen, er zijn. Tijdens de introductiecursus bie - den we vijf theorielessen aan, waarbij het onder - deel communicatie naar voren komt. Ook eigen verlieservaring, en dat is soms heel pittig, omdat het confronterend kan zijn. Maar ook zaken als rapporteren en laten ervaren wat de mantelzor - ger doet. De praktische dingen kun je leren, maar het luisteren naar een ander moet er toch wel in zitten; anders is het misschien niet verstandig om in een hospice te werken. Er werken hier veel vrou - wen; gelukkig staan er voor de nieuwe cursus weer twee mannen op de deelnemerslijst. Dat is alleen maar goed voor de sfeer en mannelijke gasten vinden het wel fijn dat er zo nu en dan een man aan hun bed zit. Het klinkt misschien ouderwets, maar zo ervaren wij het wel.”

HOE ZIET EEN AVOND VOOR EEN VRIJWILLIGER ERUIT?

Nienke Marije: “Als ik hier ‘s avonds begin, dan vindt er eerst een overdracht plaats. Luisteren naar hoe de situatie van onze gasten is. Vervolgens ga je de dingen doen waarom gevraagd wordt. Soms is dat om een praatje maken, een andere keer juist niet omdat de gast dat aangegeven heeft.” Altijd respectvol, weet Nienke Marije. “We zijn altijd alert.” De gasten die in De Kime worden opgenomen hebben een levensverwachting van drie maanden of korter. Die drie maanden of korter geldt ook voor de palliatieve zorg en ondersteuning die de vrijwilligers in een thuissituatie geven.

Tekst en beeld: Henk van der Veer