Column Eelke Lok: Vies

De overheid aarzelde dus lang. Ambtenaren en politici zijn ook mensen die hun komkommertje in een plastic hoesje halen. De gemeente Heerenveen evenwel durft alles: per kilo betalen. Het resultaat is inmiddels bekend. De bakken staan leeg aan de kant van de weg. In de nacht flitsen schimmen door Heerenveen, die vuilniszakken in andermans container smijten. Of gewoon langs de weg. Heerenveen lijkt op een plaats waar de vuilnisophaaldienst staakt.

Heel veel jaren geleden werd er ‘in overheidskringen’ al over gesproken: iedereen die een kilo vuilnis in de bak doet, betaalt ook een kilo vuilnis. In de schrale hoop dat je dan minder vuilnis produceert. Alsof de overheid de supermarkten zou kunnen dwingen om alle plastic uit de winkel te gooien. Toen al hebben velen gezegd dat zo’n systeem zou leiden tot een vervuilingsoorlog. Dat mensen in onze mienskip er niet aan denken om minder vuilnis te produceren. En als het hen meer gaat kosten, dat ze het gewoon in buurmans vuilnisbak zouden smijten.

De media verhaalden ons van een metaalbedrijf wat verkeerde deeltjes in de lucht brengt. Het duurde twee weken, toen greep de provincie in, legde het bedrijf stil. Ze moesten meteen een afzuigkap maken. Zo niet, dan 5000 euro schadevergoeding betalen. Per week. Het merkwaardige was dat gedeputeerde Douwe Hoogland niet zeker wist of het bedrijf wel schuldig was. Waarvoor dan direct een boete?

Het is het zoveelste bewijs dat dat afdeling FUMO (Fryske Utfieringstsjinst Miljeu en Omjouwing) niet functioneert. Steeds pas in actie komt als publiek en dus de media op de deur kloppen. Nooit beleid vooraf. Dat ligt dus bij de bedrijven.

De enige manier om mensen en bedrijven te bewegen minder vuilnis en vieze lucht te produceren, is om alle bedragen te verhogen. Goed of slecht, allemaal evenveel. En te dreigen daarmee elk jaar te zullen doorgaan. Dat zet mensen aan het denken, want dan is het probleem naar een ander te verschuiven ook geen oplossing. Maar dan moet je ook mensen en ondernemingen vertellen dat het bedrag weer naar beneden gaat, als ze zich beter gedragen. Iedereen. En dat lijkt een utopie.

EELKE LOK