Column Sarah Storm- Corona, alcoholmisbruik, leeuwinnen en emancipatie

Al deze cijfers zouden aan mij voorbij zijn gegaan, als een tienjarig meisje mij niet de vraag stelde waarom vrouwen niet mochten voetballen. Let op: dit was voordat de Nederlandse leeuwinnen bij mij in beeld kwamen. Ik legde de tienjarige dame uit dat meisjes gewoon konden én mochten voetballen. En dat ik wel benieuwd was hoe ze aan deze informatie kwam, omdat wat ze zei feitelijk onjuist was. De eerste officiële wedstrijd werd al in 1892 in het Schotse Glasgow georganiseerd. Ze haalde haar schouders op en terwijl ze zich omdraaide vertelde ze dat ze het zich gewoon afvroeg omdat er op zondagavond alleen maar mannen op televisie voetbalden. Het venijn zat ‘m zoals gewoonlijk in de staart. Ik wist even niet wat ik moest zeggen. Want waarom zouden vrouwen minder recht hebben op zendtijd? Ik kon natuurlijk redenen verzinnen, maar gelukkig maakten de Nederlandse leeuwinnen niet lang daarna een eind aan alle vooroordelen door niet alleen in 2017 het Europees kampioenschap te winnen, maar in 2019 bijna ook het wereldkampioenschap. Ik heb mijn lesje geleerd.

Sneek-Nederland werkt thuis. Met kinderen. Iets simpels als het typen van een email voelt als het lopen van een marathon als er iemand op hetzelfde moment tegen je broekspijp omhoog kruipt. Hoe vinden kinderen dit zelf? Kinderombudsman Margrite Kalverboer stelt de vraag die tot nu toe steeds beantwoord werd door anderen (leerkrachten, ouders, pedagogen) aan henzelf. De kinderombudsman in 2020. Een vrouw, maar zij heet ombudsman. Zou ze minder verdienen dan een échte ombudsman? We weten het niet. Wat we wel weten is dat de emancipatie van vrouwen ook vandaag de dag nog een lange weg te gaan heeft. Tijdens de kredietcrisis klonk de roep om meer vrouwen in de top van het bedrijfsleven. Minder macho zou leiden tot minder risico’s. Ik geloof het gelijk. We zijn een decennium verder en moeten constateren dat het allemaal niet gelukt is. Het CPB constateerde vorig jaar dat er bij de 5000 grootste bedrijven in ons land slechts 15% vrouwen in de top werkzaam zijn. De overgrote meerderheid (85%) is man.*

Hoe doen vrouwelijke leiders het tijdens deze crisis? De vrouwelijke premier van Nieuw-Zeeland Jacinda Ardern liet haar kabinet 20 procent van hun salaris inleveren, uit compassie met iedereen die door de corona-crisis zijn baan verloor. De Groenlandse minister van Volksgezondheid Martha Abelsen legde een alcoholverbod op toen de lock down van kracht werd. Eén op de drie Groenlanders is in hun jeugd slachtoffer geworden van seksueel misbruik of geweld. Dit komt vooral door alcoholmisbruik van volwassenen. Zou een mannelijke minister net zo’n rigoureuze maatregel hebben durven nemen? En hoe staat het met de rechten van het kind ons land?

Als jongerencoaches weten we hier het een en ander van. Kinderen zijn voor de Nederlandse wet wilsonbekwaam. In ons land mogen minderjarigen dus geen eigen beslissingen nemen. Dit heeft grote gevolgen voor medische behandelingen, waarbij de wens van de (minderjarige) patiënt soms haaks staat op de eis van de ouders. Dit heeft weer geleid tot rechtszaken en uitzonderingen op de wet. Wilsonbekwaam betekent trouwens dat je iets niet begrijpt én iets niet mag. De wet kent nog een ander begrip: handelingsonbekwaam. Dit betekent dat je iets niet mag, maar wél begrijpt. Snapt u het nog? Een eenvoudig voorbeeld maakt soms meer duidelijk dan een boek vol droge juristentaal. Kinderen zijn voor de Nederlandse wet wilsonbekwaam en vrouwen waren tot in de jaren vijftig voor de wet handelingsonbekwaam. Vrouwen konden beslissingen wel overzien, maar…. voor het zetten van een handtekening onder een contract was toch toestemming nodig van een partner (als dit tenminste een man was). Pas in1956 werd de ‘Wet handelingsonbekwaamheid’ afgeschaft. Vrouwen mochten vanaf dat ogenblik reizen zonder toestemming van hun man en bijvoorbeeld een eigen bankrekening openen. Maar het zou tot 2019 (u leest het goed, tot vorig jaar) duren voordat het wetsvoorstel ‘Gelijke beloning van vrouwen en mannen’ ingediend werd in de Tweede Kamer. Wat dit betekent voor Margrite weet ik niet, ze werd in 2016 benoemd. Maar in alle opzichten is het goed dat er een Kinderombudsman is. En dat het een vrouw is. Eén die nu het initiatief neemt om thuiszittende kinderen een stem te geven in het maatschappelijk debat. Ik betreur slechts één ding. Emancipatie is een moeizaam proces. Het zou zomaar tientallen jaren kunnen duren voordat een ombudsvrouw ook ombudsvrouw mag heten. Het venijn zit altijd in de staart.

* https://www.cpb.nl/sites/default/files/omnidownload/cpb-notitie-vrouwen-aan-de-top.pdf

Sarah Storm is coach bij Univogue. Als gecontracteerd hulpverlener worden trajecten van Univogue vergoed in heel Súdwest-Fryslân. www.facebook.com/univogue

Foto: Jolanda Siemonsma Fotografie