Cover verhaal: Aize Wijnstra: Winnaar van de Gouden Speld 2023

Je kunt bijna een speld horen vallen in de foyer van het Posthuis Theater, tijdens de nieuwjaarsreceptie van regio Heerenveen ’n Gouden Plak. Na een glas champagne en de nieuwjaarstoespraak van burgemeester Tjeerd van der Zwan is het nú tijd voor de uitreiking van de Gouden Speld: een blijk van waardering voor iemand die dit jaar op een positieve manier heeft bijgedragen aan het imago van de regio Heerenveen.

Dit jaar mag Van der Zwan voor de laatste keer de prijswinnaar bekendmaken als burgemeester, want hij gaat in oktober met pensioen. En omdat dit dus ook zijn laatste nieuwjaarstoespraak is als burgemeester, is Commissaris van de Koning Arno Brok ook aanwezig. Van der Zwan doet de bekendmaking met verve: “De Gouden Speld wordt toegekend aan … Aize Wijnstra, voorzitter Plaatselijk Belang Akkrum/Nes!” Applaus in de zaal en na een klein zetje stapt Aize het podium op. De burgemeester laat voor de gelegenheid de Gouden Speld, speciaal gemaakt door Atelier De Bron in Heerenveen, opspelden door de Commissaris van de Koning.

“JE DOET JE BEST VOOR JE DORP”

“Dit was echt een verrassing”, zegt Aize Wijnstra in zijn dankwoord. “Dit had ik niet verwacht. Maar ik had er wel op gehoopt. Vooral dat iemand vanuit de omliggende dorpen de Speld dit jaar zou krijgen. Ik heb hem niet alléén verdiend, want ik heb een heleboel medebestuurders in Akkrum. Je doet je best voor je dorp en probeert zo veel mogelijk voor elkaar te krijgen.” De ochtend ná de uitreiking vertelt Aize Wijnstra (69): “Ik heb heel veel reacties gekregen, de app stroomt over. Ik wist wel dat er vanuit Akkrum veel steun was voor mijn nominatie. Meerdere verenigingen en stichtingen hebben een brief geschreven. Daar zijn we goed in, in Akkrum. Ik had er niet op gerekend dat ik de Gouden Speld zou krijgen, maar ik heb er wel hard voor gewerkt.” Al meer dan 25 jaar is Aize betrokken bij Plaatselijk Belang Akkrum/Nes, waarvan de laatste zestien jaar als voorzitter. “Het Plaatselijk Belang houdt zich bezig met alle zaken die spelen in het dorp. We onderhouden de contacten tussen de gemeente Heerenveen en de inwoners van het dorp, houden iedereen op de hoogte en proberen dingen voor elkaar te krijgen. Tsja, wat doen we eigenlijk niet?”

HANDEN UIT DE MOUWEN

‘Een onvermoeibare aanjager en initiator voor de dorpen Akkrum en Nes’, zo wordt Aize Wijnstra door de organisatie ‘n Gouden Plak genoemd. Aize heeft maar eens een lijstje gemaakt van alles waar hij zich in de afgelopen jaren mee bezig heeft gehouden: de verbetering van de wijk Sinnebuorren, het Friese Merenproject, de spoorbrug, het opzetten van de Doarpskeamer, om er een paar te noemen. Aize steekt ook letterlijk de handen uit de mouwen. “Ik ben zelf drie maan[1]den bezig geweest om de Doarpskeamer helemaal op te knappen. Ik vond: er moet iemand aanwezig zijn om alle vrijwilligers aan te sturen.” Of neem de vernieuwing van het Juf Boeremaplein. Toen de Boeremaschool werd afgebroken, ontstond er een grote open ruimte, waar geen bestemming voor was. Plaatselijk Belang nam het initiatief om daar een speelplein van te maken, compleet met Johan Cruijffcourt en mogelijkheid om er een ijsbaan van te maken. “Dat is harstikke leuk geworden en er wordt veel gebruik van gemaakt. We hebben fondsen bij elkaar gesprokkeld en een groep bewoners zat in de commissie. Laatst kregen we nog een aandenken van de gemeente.”

BLIJVEN PUSHEN

Het zijn langlopende projecten: van begin tot eind ben je zó vijf jaar bezig. Veel overleg komt er aan te pas, met allerlei groepen en instanties. Een flinke hoeveelheid geduld is dan geen overbodige luxe. Aize: “Je weet dat het traag gaat bij instanties, dus je moet een lange adem hebben. En ook blijven pushen. Dat valt ook weleens tegen, dan denk je: waar doe ik het voor?” Toch overheerst het plezier bij Aize, en dat is dan ook de reden dat hij al zolang meedoet. “Ik mag altijd graag dingen regelen. Ik vind het leuk om betrokken te zijn bij mensen, om iets voor het dorp te doen. Als we iets voor elkaar krijgen, haal ik daar ontzettend veel voldoening uit. In de loop van de tijd heb ik steeds meer mensen leren kennen, vanuit de politiek en het bedrijfsleven. Als je lang in een bestuursfunctie zit, weet je de weggetjes en dat scheelt een stuk.” Een centrale rol past deze bestuurder als een handschoen, niet alleen in het vrijwilligerswerk, maar ook in zijn werkzame leven. “Ik ben geboren in Donkerbroek en na heel wat omzwervingen ben ik in Akkrum terechtgekomen. Ik doe eigenlijk al mijn hele leven vrijwilligerswerk. Dat begon bij de FNV: dan gingen we naar de omliggende dorpen en vulden we met een aantal mensen zo’n vijfhonderd belastingformulieren in. Allemaal vrijwillig. Ik deed ook altijd veel aan sport en ik zat bij het muziekkorps. Ik mag altijd graag meedoen.”

SPIN IN HET WEB

De laatste 25 jaar werkte Aize als werkplaatschef bij een mechanisatiebedrijf, waar hij als een spin in het web van alles regelde. “Ik was daar de oudste en fungeerde ook als een soort vertrouwenspersoon. Ik had een eigen kantoortje. Dat was handig, want dan kon ik het Plaatselijk Belang ernaast doen. Dan begon ik ‘s morgens wat eerder, of ging ik wat langer door. Sommige mensen moet je toch overdag zien te bereiken.” Sinds Aize vijf jaar geleden met pensioen ging, is het werk voor Plaatselijk Belang een stuk ‘eenvoudiger’ geworden, want er is nu meer tijd.

VOGELAARWIJK

In de tijd dat Akkrum nog onderdeel was van gemeente Boarnsterhim, was de wijk Sinneboarn helemaal verpauperd. Aize: “Het was een Vogelaarwijk, zo heette dat toen. Allemaal huurhuizen, de paddenstoelen groeiden achter de bank, verschrikkelijk. We hebben hier verschillende prominenten naartoe gehaald om te proberen daar iets aan te doen, zelfs Ella Vogelaar kwam langs. Het heeft veel voeten in de aarde gehad om dat voor elkaar te krijgen, dat is een proces van jaren geweest. Uiteindelijk zijn er 140 huizen afgebroken en negentig nieuwe daarvoor in de plaats gebouwd. En er zijn twee woontorens bij gekomen.” Maar dat is niet voldoende, volgens Aize. De woningbouw is momenteel een belangrijk pijnpunt in Akkrum. “We zijn meer dan vijfhonderd inwoners kwijtgeraakt. Dat is niet goed voor een dorp. Jongeren willen hier graag blijven wonen, maar er is geen geschikte woonruimte voor hen. We hebben geprobeerd om een Tiny Houses-project op te zetten, maar dat is uiteindelijk afgeketst. De gemeente is wel bezig met een woonvisie, maar daar willen we niet op wachten. Dan ben je zo weer tien jaar verder. We willen zelf het heft in handen nemen; daarom maken we als Plaatselijk Belang nu zelf een gebiedsvisie voor het gebied rondom Akkrum. Die woningen moeten er zo snel mogelijk komen.”

ONTZETTEND ACTIEF

“Want wie wil er nu niet in Akkrum wonen? Akkrum heeft een haven met een groot recreatiepark erbij. Het heeft veel bijzondere, zelfstandige winkels: een hele goede bakker, slager en kaaswinkel. En daarnaast zijn Akkrumers ontzettend actief in het vrijwilligerswerk en in het verenigingsleven. We zijn ondernemend en willen graag van alles. Je hoeft maar iemand te bellen, of diegene staat klaar. Dat is al zo zolang ik hier woon.” Het aantal evenementen dat hier wordt georganiseerd is ook indrukwekkend: er is de Lus van Akkrum, de Reuzedei, de Akkrumer Merke, de Slingeraap kampioenschappen. De bomen van het project Bosk zijn afgelopen jaar naar Akkrum gehaald. “Die bomen zijn nu deels neergezet in Nes, bij een oud klooster dat we weer zichtbaar willen maken.”

SLACH TROCH AKKRUM

Ook de vier kilometer lange kunstwandelroute ‘Slach troch Akkrum’ verdient een vermelding: deze werd opgezet in 2018 naar aanleiding van Leeuwarden Fryslân Culturele Hoofdstad van Europa. Er werd een route uitgezet langs veertig kunstwerken in Akkym en Nes. “We hebben zélf palen geplaatst, frames gemaakt en een boekje uitgebracht”, vertelt Aize. “Kunstenaars uit de regio konden dan een foto of schilderij inleveren. Daar was veel belangstelling voor. Ieder jaar worden er weer nieuwe kunstwerken opgehangen.” Het thema van 2023, alweer de zesde editie van de kunstwandelroute, is duurzaamheid. Iedereen die schildert, tekent, fotografeert of een andere vorm van beeldende kunst beoefent, kon zich tot 15 januari melden om mee te doen.

IN EIGEN BEHEER

Hoe ouder Aize Wijnstra wordt, hoe meer hij leert om anderen in hun waarde te laten. “Het was bij mij weleens wat zwart-wit, maar ik heb geleerd om andere meningen ook te respecteren. Ik ben niet altijd de gemakkelijkste, maar ik sta wel ergens voor.” Hij is voorlopig nog niet klaar in Akkrum. Zo moet het centrum nog heringericht worden, de plannen daarvoor zijn bijna afgerond. “We zijn zes jaar bezig geweest met de Tsjerkebleek, een plein in het centrum dat vol auto’s stond. Dat ging niet altijd even soepel. Ik ben er zelfs nog een poosje tussenuit geweest. Uiteindelijk komt daar nu een bredere centrumvisie uit voort, waar de gemeente heel blij mee is. ‘As it net kin sa’t it moat, dan moat it mar sa’t it kin’, dat is wel een beetje mijn motto. Wij regelen heel veel dingen zelf hier. Als we iets willen, doen we het allemaal in eigen beheer.”

Tekst: Hannah Zandbergen
Foto’s: Johan Brouwer