Cover verhaal: Dani Jellesma, niet zomaar een jongen van 16

grootdefryskemarren
Afbeelding

Tegenover mij zit Dani, een jongen van zestien jaar. Hij praat makkelijk, is open en spontaan. Hij heeft duidelijk een eigen stijl, draagt meerdere kleuren nagellak, sieraden én voelt zich vooral zichzelf. Zo is het niet altijd geweest. Dani voelde zich altijd al ‘anders’ en is ontzettend veel gepest in zijn leven. Dat hij zijn verhaal wil delen, is alleen daarom al bijzonder moedig. Wat het extra spannend maakt is het feit dat Dani namelijk niet is geboren als jongen.

Dani Jellesma ziet in 2006 het levenslicht in het ziekenhuis van Heerenveen, hij woont met zijn ouders in Aldeboarn, tot die gaan scheiden. Hierdoor verhuist hij samen met zijn moeder en zusje eerst naar Luinjeberd om uiteindelijk rond zijn vijfde in Sint Nicolaasga terecht te komen, wat voor hem al ruim tien jaar écht zijn thuis is. Met zijn vader heeft hij sindsdien geen contact meer. Daar is hij volledig OK mee.

Uitgescholden en buitengesloten

In Sint Nyk gaat hij naar OBS De Beuk (deze school is inmiddels dicht – red.) en vrijwel van af het eerste moment dat hij daar in groep drie zit, wordt hij gepest. Het is een kleine school met ongeveer elf kinderen in de groep en er zitten meerdere groepen in één lokaal. “Ik voelde mij altijd al anders; andere kinderen noemde mij een ‘alien’.” (Engels voor buitenaards wezen – red.). Hij wordt met name uitgescholden en buitengesloten. Dani legt uit hoe zijn pesters te werk gingen: ‘Ik mocht nergens aan meedoen; ze noemden mij dom of zeiden dingen als: ‘Je spoort niet’.” Thuis kan Dani gelukkig zichzelf zijn en zichzelf heel goed uiten. Hij maakt geen geheim van het feit dat hij gepest wordt. Hij vertelt zijn moeder altijd heel open wat er die dag ‘nou weer is gebeurd’. Hij haalt op die momenten troost uit muziek luisteren en muziek maken. “Ik zing de hele dag”, zegt hij lachend. “Mijn zusje vraagt wel eens of ik alsjeblieft heel even stil kan zijn, maar dat lukt niet; het gaat vanzelf.”

“Iedereen vond mij tóch al raar”

Zich verstoppen doet Dani niet. “Ik liet mijzelf juist nog meer zien. Iedereen vond mij tóch al raar, dus waarom zou ik ‘het’ dan niet doen?”, doelend op bijvoorbeeld zijn haar blauw verven. “Het maakt toch niet uit; iedereen heeft toch al een mening over mij.” Gelukkig voor hem heeft Dani wel vrienden, waar hij zichzelf bij kan zijn; voor hen is Dani gewoon Dani.

Vanaf déze basisschool ging je destijds eigenlijk automatisch naar de OSG in Joure, inmiddels Plein Joure. Dus Dani ook. Dani is in die tijd wel zoekende naar zichzelf. Waar hij zich in groep acht stoer kleedt, besluit hij zich in de eerste klas van het voortgezet zich meer aan te passen en zich meer als een meisje te kleden, met als reden: minder opvallen. Maar hierdoor is hij niet zichzelf. Omdat de pesters ook mee zijn gegaan naar de nieuwe school houdt het pesten niet op. Tot in maart 2020 de coronapandemie komt en de wereld in lockdown gaat. Voor Dani is dit het moment waarop alles voor hem verandert. Hij heeft er genoeg van zich aan te passen en wordt in deze tijd weer zichzelf. Scheert, samen met zijn moeder en zijn zusje, zijn lange lokken af en draagt vanaf dat moment kleding waar hij zich prettig in voelt.

Een andere naam

Na de lockdown - Dani zit inmiddels in klas drie - is deze transformatie even wennen voor de anderen in de klas, waardoor het pesten nog erger wordt. Dani omschrijft het als chaos. Wéér wordt hij opgewacht. Wéér geduwd, nóg harder van de fiets getrapt, gespuugd en uitgescholden. “Woorden als ‘k… homo’ werden regelmatig naar mijn hoofd geslingerd”, geeft Dani als voorbeeld. Naar school gaan is een hele opgave in deze tijd.

Het is 14 april 2021 als Dani besluit dat het tijd wordt voor een andere naam, die past bij hem. Samen met zijn moeder en zusje bedenkt hij de naam Dani. De dag erna gaat hij naar Almere, naar de Starbucks. Hier zetten ze altijd jouw naam op de beker en zo komt er voor het eerst ‘Dani’ op de beker te staan. Een memorabel moment. ”Deze beker staat nog steeds op mijn kamer”, vertelt Dani trots. Toch gebruikt hij op dat moment deze nieuwe naam alleen nog in zijn ‘inner circle’. Wanneer tijdens een gymles op school zijn vrienden er wel klaar mee zijn, dat mensen hem bij zijn oude naam blijven noemen, zeggen die op een gegeven moment tegen de anderen, waaronder ook de gymleraar: “Hij heet Dani.” Waarop de gymleraar heel sportief reageert en er daardoor een klein beetje meer ruimte ontstaat voor Dani om zichzelf te zijn. Helaas houdt het pesten niet op. Dani blijft  – mede door dat pesten - dat jaar zitten en moet het schooljaar opnieuw doen. Dan besluit hij dat hij naar een andere school wil: het Bogerman College in Sneek. Hier voelt hij zich prettig. Dani zit nu in zijn examenjaar en is op dit moment hard aan het leren voor de examens die aan staan te komen.

Muziek biedt troost

Muziek is nog steeds zijn alles. Om de week heeft hij zangles bij Babette Labeij in Amsterdam. Ook heeft hij auditie gedaan voor de muziekopleiding bij de Neushoorn in Leeuwarden. Hij hoopt daar te worden toegelaten en na de zomer mag starten met de opleiding zang. In juni hoort hij meer. “Wanneer ik niet word aangenomen voor deze opleiding, weet ik echt niet wat ik dan moet doen. Dit is alles wat ik wil”, zegt hij vastbesloten. “Maar dan moet ik eerst wel slagen op het examen.” Naast zingen leert hij zichzelf spelen op de gitaar andere instrumenten. Hij maakt zijn eigen gitaarsolo’s en oefent een beetje met het schrijven van eigen songs. Hij doet mee aan ‘Sjong’, een Friestalig songfestifal voor jongeren, waarbij je Friese teksten op bestaande popnummer schrijft en dit uitvoert.

Spannend traject

Toen Dani in 2021 zijn huidige naam ging gebruiken, en aangaf zich meer een jongen te voelen, heeft zijn moeder hem een paar maanden de tijd gegeven hier aan te wennen. Om zeker te weten dat het geen fase is. Voor Dani is het duidelijk: dit gevoel is geen fase. Heel lang dacht Dani dat een jongen zich stoer moet gedragen, van voetbal houdt en dat meisjes vooral met ‘meisjesachtige’ dingen bezig zijn. Dani: “Ik bén een jongen maar, wel een gevoelige jongen. Ik hoef niet stoer te zijn of van voetbal te houden. Ik hoef niet in een hokje gestopt te worden; ik ben ik.” Op de vraag of hij al een keer verliefd is geweest, antwoordt hij bevestigend. “Ja, ik heb al vriendinnetjes én vriendjes gehad. Jongens, meisjes of transgender, het maakt mij niet uit. Ik val op een mens. Het maakt mij niet uit wat diegene is, zeg maar.”

De maand mei is naast dat Dani examens doet, nóg een hele bijzondere maand. Om hem vérder te helpen is Dani samen met zijn moeder via de huisarts terechtgekomen bij Jonx, een organisatie in Groningen die jongeren helpt als ze ‘niet goed in hun vel zitten’ en daar last van hebben. Na bijna anderhalf jaar op de wachtlijst te hebben gestaan, heeft hij deze maand zijn eerste afspraak om de transitie ook lichamelijk in werking te zetten. Dat is niet zomaar een traject. Het zal ook zeker zwaar zijn, maar Dani kijkt er naar uit. Het traject bestaat uit twee delen: het mentale deel en het medische deel. In eerste instantie start hij met psychologische onderzoeken in Groningen. Hiermee onderzoeken psychologen of dit écht is wat je wilt en of het nodig is verder te gaan met het traject. Kom je eenmaal ‘door de keuring’, dan mag je naar Amsterdam en start je met het medische gedeelte, zoals hormonen nemen en eventuele operaties die nodig zijn om het lichaam passend te maken.

Toekomstmuziek

Voor Dani breekt er nu een ontzettend spannende periode aan, wat allesbepalend zal zijn voor zijn toekomst. Intussen houdt hij zich bezig met het crossen op zijn longboard en heel veel muziek maken. Hij is graag alleen, al vindt hij chillen met zijn vrienden ook heel leuk. Hij gaat ook heel graag naar concerten. Onlangs bezocht hij “een heel cool concert” van Harry Styles. Dani zou graag nog naar een concert van Teddy Swims gaan, “omdat die zó zichzelf is.” In de toekomst gaat Dani het liefst in Leeuwarden wonen en na zijn muziekopleiding lijkt het hem geweldig om met een camper reizen.

Ik zie het wel voor me: Dani reizend de wereld over om met zijn gitaar als straatmuzikant zijn geld te verdienen. Het komt wel goed met deze jongeman. Wat mij vooral opvalt is dat Dani zo’n krachtige persoonlijkheid heeft. Dat hij, ondanks al deze pittige levenslessen en ervaringen die hij in zijn jonge leven al meemaakt, zo’n statement durft te maken door voor dit blad zijn verhaal met mij te delen. In mijn ogen getuigt dit van heel veel lef. “Dit doe ik om een voorbeeld te zijn voor anderen; om anderen te helpen”, besluit hij. 

Tekst: Lotte van der Meij | Foto’s: Johan Brouwer