Cover verhaal: Hekkenbaas Edwin Velzen “De Fietselfstedentocht is een flinke logistieke uitdaging”

“De Fietselfstedentocht is een flinke logistieke uitdaging”, begint Edwin Velzen dit verhaal. “Vooral in een stad als Bolsward waar wordt gestart, er een doorkomst is en ook weer wordt gefinished.” Voor het afzetten van het finishterrein, het parkeerterrein voor de fietsen, de complete routing door de stad en de afzetting van de invalswegen worden vijftienhonderd hekken gebruikt. Baas over die hekken is Edwin Velzen. Na jaren als vrijwilliger te hebben gewerkt in het voorsorteervak en als speaker, is hij voor het tweede jaar bestuurslid van de Friese Elfsteden Rijwieltocht. Velzen is belast met de elfstedencamping, en vooral ook met de logistiek in zijn woonplaats Bolsward, waar die dag vijftienduizend fietsers drie keer doorheen fietsen. Op zijn zachtst gezegd een hele operatie.

Edwin Velzen: “Door de start, de doorkomst en de finish moet je logistiek intern drie keer het hekkenplan aanpassen. De eerste groep start om vijf uur s morgen en de laatste groep fietst hier om kwart over acht weg. Maar de eerste groep komt om tien uur alweer door Bolsward. Dus dan moet het wel even snel omgezet worden. Het kan niet zo zijn dat als je om tien uur aan komt fietsen de route van de start er nog staat. Dat is wel een dingetje. Die eerste groep komt om twee uur ’s middags binnen, maar je mag tot vijf uur doorkomen. Dus op een gegeven moment is er een finishgebied en een groep die nog de onderste helft moet doen.”

Dramatisch slecht weer

De piek voor Edwin Velzen ligt op tweede pinksterdag (maandag 29 mei) tussen twaalf uur ’s nachts - als alle vijftienhonderd hekken door de stad moeten worden uitgezet - en twee uur ’s middags als de eerste deelnemers finishen. Tot en met vorig jaar werd het plaatsen van de hekken grotendeels verzorgd door Timmerbedrijf Dijkstra; dit jaar gebeurt dat door Bouwbedrijf Hoekstra. Velzen blikt nog even terug naar de paar voorgaande jaren. “Corona zorgde twee keer op rij voor een vrij pinksterweekend en blijkbaar is dat het timmerbedrijf goed bevallen want vorig jaar gaven ze aan, na meer dan veertig jaar trouwe dienst, dat 2022 het laatste jaar was. Ik zou meelopen met ze, maar we hadden zulk dramatisch slecht weer dat ik druk was met fietsen ophalen van onderkoelde mensen. Mijn logistieke plan voor die dag viel letterlijk in het water.”

Tijdvakken

Dit jaar pakt de hekkenbaas het heel anders aan. “Op de vrijdagmiddag vóór de Fietselfstedentocht begint het met het door middel van kettingen bundelen van hekken, samen met Hoekstra en het hekkenteam. Iedere vrijwilliger heeft een eigen plek waar hij zelf zijn hekken uitzet. De routing wordt pas in de nacht voor de start gedaan, want we kunnen natuurlijk niet op zaterdag al de hele stad vol zetten. Ik heb tijdvakken gemaakt. In elk tijdvak zitten tussen de vijf en tien mensen, compleet met plattegronden, tekeningen, uitleg en dan moet het goedkomen. Het grootste deel is een kwestie van langs het parcours de stoepranden volgen en op de kruispunten is het de weg afzetten.

Het plan is nu gemaakt en moet in de loop der jaren doorontwikkeld worden zodat straks iedereen het kan. Het moet zo staan dat het door een leek over te nemen is. We zijn met tien mensen in het bestuur en ieder bestuurslid heeft een buddy die altijd kan inspringen.”

Sociaal bewogen, flexibel én ondernemend.

Elke stad heeft zijn eigen rayonhoofden en vrijwilligers. Achthonderd in totaal. Edwin Velzen is vrijwilliger in hart en nieren. Als er iets in Bolsward te doen is zoals een Bolletongersdei of een Avondvierdaagse, steekt hij graag de handen uit de mouwen. Geboren en getogen in Bolsward, sociaal bewogen, flexibel én ondernemend loopt hij gemakkelijk ergens naar binnen. Op die manier heeft hij al veel voor elkaar gekregen. “Het is vrij om te vragen en nee is ook een antwoord, maar ik heb liever een ja, natuurlijk”, lacht hij. “We hebben dit jaar twee boeren ten noorden en ten zuiden van Bolsward bereid gevonden hun land beschikbaar te stellen om daar te parkeren. Mits het droog weer is. Dat gaat om twee keer vijf hectare, daar heb je wat aan.” Het parkeren op De Marne is logistiek ook zo’n dingetje. Vanuit het bestuur wordt er een brief gestuurd naar de ondernemers met daarin de mededeling dat de mogelijkheid bestaat dat er gebruik wordt gemaakt van de parkeerterreinen van de verschillende bedrijven. Bezwaren worden gerespecteerd. Maar die zijn er niet of nauwelijks.

Gevraagd naar waar bij hem de gein zit, antwoordt Edwin: “Ik denk dat die in de genen zit. Je moet het leuk vinden. Het moet je energie opleveren en geen energie kosten. Dat was bij het Heamiel ook zo.” Daar heeft de enthousiaste Velzen vijf jaar de kar getrokken. Grootste wapenfeit is het verplaatsen van het feest vanuit het centrum naar het park. Een heikel punt, maar de beste stap die gemaakt is.

Topsportkijker

Fietselfstedentocht, Elfstedenfietstocht, Friese Elfsteden Rijwieltocht… Zo zijn er nog wel een paar combinaties mogelijk. Hoe zit het nu precies? Welnu: de organiserende stichting staat sinds 1976 bij de Kamer van Koophandel ingeschreven als Stichting de Friese Elfsteden Rijwieltocht en de website is te vinden onder www.fietselfstedentocht.frl. De organisatie is in 1912 begonnen als vereniging. Duidelijk is dat het evenement elk jaar gehouden wordt op tweede pinksterdag, weer of geen weer. Hoe gek het ook mag klinken, maar zelf was Edwin Velzen nooit deelnemer aan deze grootste eendaagse fietstocht van Europa. “Zo lang ik kan fietsen, ben ik ook al vrijwilliger”, grapt hij. “Ik ben niet sportief, skiën is het enige. Ik noem mezelf altijd topsportkijker; ik kijk graag voetbal, fietsen. Ik ben chauvinistisch en kijk alles waar Nederlanders aan mee doen. Dus ook darten en formule 1.”

Flink aanpoten

Vlak voor het evenement is Edwin Velzen wekelijks zomaar dertig uur kwijt aan de organisatie. Daarnaast is hij echtgenoot, vader, voorzitter van een ondernemersclub en geeft hij samen met broer Ronald leiding aan Velzen Textielreiniging op industrieterrein De Marne in Bolsward. Een familiebedrijf met vijftien personeelsleden dat dagelijks vijfduizend kilo was draait voor bedrijven in de noordelijke provincies en particuliere klanten. “Dat is flink aanpoten soms”, bekent hij. “Helemaal als er dagen uitvallen en we vijf dagen in vier moeten proppen. Ik vraag de mensen die weken geen extra vrije dagen op te nemen, maar doe het zelf wel. Twee dagen voor het pinksterweekend en ook de dinsdag erna ben ik er niet. Dat is wel een dingetje. Maar ook nodig, want ik kom dat weekend nauwelijks aan slapen toe.”

Camping op hoger niveau

Tot voor kort was de exploitatie van de elfstedencamping op vier van de zes sportvelden van SC Bolsward in handen van de gemeente en later van een campingorganisatie. Sinds begin 2023  is de elfstedencamping ondergebracht in een aparte stichting waarvan Edwin Velzen voorzitter is. “De gast moet echt gast zijn en krijgen waar hij voor komt. Daar heeft het in het verleden wel eens aan ontbroken. Te weinig wasbakken, bijvoorbeeld. Het is onze bedoeling om het geheel op een hoger niveau te brengen zodat we die velden weer vol krijgen met tevreden campinggasten en fietsers. We willen er wat meer cachet aan geven, wat meer reuring voor in de stad Bolsward. Dat mensen er een weekend van maken. De tocht is één dag, maar het is vier dagen feest.”