FOTO’S / Leerlingen Westermarskoalle duiken in Jouster geschiedenis: ,,De stinkende kerk’’

JOURE - Duiken in de geschiedenis van Joure, dat doen leerlingen van de Westermarskoalle. Al wandelend door de vlecke. Het is een beeldende manier voor de tien jongens en meisjes om kennis te maken met met lokale historie.

Rond één uur dinsdagmiddag vertrekt de groep onder leiding van de leerkracht samen met rondleider Arjen de Ree richting de Midstraat. Het is de tweede historische wandeling die de leerlingen maken. Vorige week verdiepten ze zich voor de eerste keer lopend in het verleden van Joure. Er werd toen onder andere een bezoek gebracht aan naamgever van de school Westermar. Op begraafplaats Westermeer staat daar net buiten het centrum van Joure nog de middeleeuwse kerktoren.

Historie eigen woonplaats
Volgens De Ree is het goed dat kinderen ook leren over hoe het leven vroeger in hun woonplaats was. ,,Veel mensen weten niets over de geschiedenis van hun eigen regio. Op school leren ze vooral over de geschiedenis van Nederland, Europa en de wereld. Tijdens deze wandelingen kan ik de leerlingen de historie aanwijzen op de plaats waar het gebeurde, ze kunnen het zien, aanraken en daarmee beter beleven.’’

Aangekomen in de Midstraat start de tweede wandeling dinsdag ter hoogte van de Hema met een verhaal over stormvloed van 1825. Een groot deel van Friesland werd getroffen door de grote ramp. Ook Joure werd getroffen door de watersnood. De Ree: ,,De Midstraat lage hoger, daar kon je nog niet droge voeten houden.’’ Ook verteld hij de kinderen dat de Hema vroeger een groot diep herenhuis met een lange gang was.

Poepvingers
De jongens en meiden trekken een vies gezicht als de gids verteld over het voorval met de tonnendienst. Door een feestdag in 1850 kwam de medewerker van de dienst een dag later de wc ton ophalen om te legen. De schoonmaakster was echter bezig met het schrobben van de vloer. Het water maakte dat het oppervlak wat glad was, waardoor de tonnetjesman uitgleed. Hierdoor vlogen er wat uitwerpselen op de vloer. De medewerker raapte het met de handen op, veegde zijn handen aan de overall af en draaide daarop met zijn poepvingers een sigaretje.

Na het warenhuis wijst Arjen de Ree de kinderen op de verschillende gevels die de Jouster Midstraat rijk is en op het 17e eeuwse poortje naast A7 Makelaars. Daarboven staat de tekst ‘Hebban olla vogala nestas hagunnan hinase hic anda thu’ (’Alle vogels zijn al aan het nestelen, behalve ik en jij’), de oudst bekend oudnederlandse zin.

Natuurlijk wordt museumwinkel De Witte Os in het kader van koffie- en tabakshistorie van Joure niet overgeslagen, vertelt De Ree over de touwmakershistorie bij de Lijnbaanstraat, komt de doopsgezinde schuilkerk van Menno Siemons in beeld en eindigt de wandeling van vandaag bij de Hobbe van Baerdt Tsjerke met als bekendste symbool van de vlecke de Jouster Toer.

Vertrokken gezichten
Bij het openen van de deur die toegang geeft tot de toren komt een stinkende muffe lucht naar buiten. Een geur die zowel bij de kinderen als de juf voor vertrokken gezichten zorgt. Beneden mogen de kinderen een kijkje nemen in één van de twee gevangenissen, ‘It Hûnegat’, die nog in de Jouster Toer zitten.

Plasbak
Daarna gaat de groep een etage hoger om daar in de rechtkamer van de grietman uitleg te krijgen over hoe men vroeger in de toren recht sprak. Voor wie vroeger zenuwachtig was voordat hij, er kwamen alleen mannen, voor de grietman moest verschijnen en nog nodig moest plassen kon daarvoor de plasbak in de muur bij de trap gebruiken. Bij het weer verlaten van de rechtkamer roept één van de leerlingen ,,Niet aanraken hoor, dat is vies!’’, waarop De Ree met een lach zegt ,,Dat valt wel mee hoor. Het is al heel wat jaren geleden dat er voor het laatst in geplast is.’’

Op de vraag bij terugkomst op school wat ze van het afgelopen uur historisch wandelen het meest bijgebleven is klinkt vlot ,,De stinkende kerk!’’ Volgende week is de laatste keer dat groep 7 en 8 met Arjen de Ree de geschiedenis van Joure gaan bekijken. Dan komen ambachten als het slagersvak, het uurwerk maken en de botenbouw op de werf van De Jong voorbij.