Harmen Brouwer en zijn bijzondere binding met het skûtsje De Jonge Jan

grootheerenveen
Afbeelding

In het najaar van 2019 werd er al reikhalzend uitgekeken naar het debuut van Harmen Brouwer (39) als schipper van het Langweerder skûtsje. Een nieuwe schipper met een jonge ambitieuze en energieke uitstraling aan het helmhout van een compleet ander skûtsje. En wat voor een skûtsje: De Jonge Jan van Jelle en Hilda Talsma. Een terugblik op hoe de Langweerder skûtsjesilers de coronaperiode zijn ‘doorgekomen’. Maar ook vooruitzien en de geschiedenis van De Jonge Jan.

Opgegroeid met skûtsjesilen

“Het eerste jaar was vrij duidelijk dat we niet konden zeilen en daar leg je je dan bij neer. Spitich mar it wie net oars”, begint schipper Harmen Brouwer dit verhaal. “Vorig jaar had ik echt wel het gevoel dat zoiets niet weer zou gebeuren, ik was er van overtuigd dat we echt los zouden gaan. Toen in het voorjaar duidelijk werd dat je door de restrictie niet mocht trainen met zoveel mensen aan boord, kreeg ik het gevoel ‘het zal toch niet wéér, hè’. Maar het werd hem opnieuw niet. Dat was behoorlijk balen, helemaal omdat je blij bent dat je voor het eerst als schipper deel uit gaat maken van de groep schippers. Ik ben ermee opgegroeid: pake was schipper, heit stond aan het helmhout, mijn tweelingbroer Sytze is schipper van het Heerenveenster skûtsje en ik nu dus ook. Ja en dan gaat het zeilen twee keer achter elkaar niet door, dat is (…)”

Eerste resultaten

Ondertussen is het 2022 en zitten de eerste officiële wedstrijden er alweer op. Met een glorieus resultaat voor de Langweerders. De 38e editie van Lemmer Ahoy, de jaarlijkse wedstrijd met zowel SKS- als IFKS-skûtsjes aan de start, was er een met stevige wind, kracht 4-5 met op vrijdag zelfs uitschieters naar 6. Vandaar dat slechts drie van de normaal zes wedstrijden gezeild konden worden met als uiteindelijke winnaar Harmen Brouwer en zijn bemanning van De Jonge Jan. Dankzij een derde, tweede en vijfde plaats wisten de Langweerders de eindoverwinning in de wacht te slepen.

Tijdens de jubileumwedstrijden op de Langwarder Wielen ging schipper Rinus de Jong er met de fraaie jubileumbokaal vandoor. Hier moesten de Langweerders met een tiende plaats tevreden zijn.

Het schip leren kennen

Harmen Brouwer: “We zijn keihard aan het trainen om straks tijdens de SKS-wedstrijden tot een goed resultaat te komen. Het skûtsje van Langweer heeft haar nieuwe zeil op de oude formule laten maken, waarmee we twee jaar hartstikke mooi getraind hebben. Nu met de nieuwe regelgeving hebben we 1,4 vierkante meter aan doek moeten inleveren. Verder is het onderwaterschip aangepakt en er werd vorig jaar ook een nieuwe mast geplaatst. De zwaarden van het oude Langweerder skûtsje zijn overgebracht naar De Jonge Jan. Met een nieuw tuig en een ‘nieuw’ skûtsje zijn we nog steeds bezig om het schip te leren kennen.”

Brouwer-verbinding

Ieder skûtsje heeft zijn eigen verhaal, maar dat van De Jonge Jan is toch wel heel bijzonder. Het is niet alleen het skûtsje dat het meeste prijzengeld met wedstrijdzeilen gewonnen heeft, maar Harmen Brouwer heeft er ook nog een andere band mee. Immers, het skûtsje is van Jelle en Hilda Talsma uit Warten en laat dat nu net het dorp zijn waar de Langweerder schipper is opgegroeid. “Oerpake Tjitte Jansz Brouwer won er in 1953 het SKS-kampioenschap mee en oerpake van mem haar kant zeilde ook al jaren op De Jonge Jan. Er is dus wel een Brouwer-verbinding met het skûtsje”, weet Harmen die erg geïnteresseerd is in de historie van het skûtsjesilen en de skûtsjevloot.

Wie gaat er dit jaar winnen?

“Het skûtsjesilen gaat een nieuw tijdperk in waar iedereen kan winnen, maar waar je ook elf wedstrijden en twee weken lang gefocust en scherp moet zijn. Het gaat sowieso een heel bijzonder kampioenschap worden waarin jongelingen het de gevestigde orde knap moeilijk gaan maken”, laat Harmen Brouwer in het SKS-Journaal weten. De schipper ziet zijn top-3 als volgt: 1. Lemmer; 2. Grou; en 3. Heerenveen. En Langweer dan? “Als we vijfde worden doen we het goed!”

Historie skûtsje De Jonge Jan

Het schip De Jonge Jan werd in 1911 gebouwd onder leiding van meesterbouwer Bouke Roorda van de beroemde ‘Piipster werf’in Drachten. Vanaf de bouw heeft eigenaar en schipper Sytze Sytema meegedaan aan wedstrijden en al in 1912 en 1913 won het schip veel prijzen. Uiteraard was het vervoeren van lading de hoofdfunctie van het skûtsje, maar het winnen van wedstrijden zorgde voor een leuke bijverdienste. In 1952 en 1953 werd het schip SKS-kampioen. 

Na de dood van Sytze Sytema bleef De Jonge Jan tot eind 1962 naast wedstrijdskûtsje in gebruik als vrachtschip en woonruimte van zoon en dochter Jan en Jeltje Sytema. 

In 1965 werd het schip door Jeltje verkocht aan de SKS-commissie van Earnewâld. Nadat De Jonge Jan met wisselend succes respectievelijk uitkwam in de SKS voor Earnewâld, in de IFKS met Lodewijk Meeter en weer in de SKS voor Langweer, kwam het skûtsje in 2006 in handen van scheepsbouwer Jelle Talsma uit Warten, die het schip in zijn oude glorie herstelde en er vervolgens historie mee schreef in de IFKS. Nadat hij zich terugtrok uit de IFKS-competitie, besloot hij het skûtsje aan te bieden aan de eigenarencommissie van Langweer.

De Jonge Jan is een Piipster, zoals hierboven vermeld. Deze skûtsjes onderscheiden zich door hun snelle vormgeving en behoren tot de top van de wedstrijdschepen. Vrijwel alle SKS-kampioenschappen werden de afgelopen jaren door een Piipster gewonnen

Bron: http://skutsjelangwar.nl

Tekst: Henk van der Veer
Fotografie: Thom Coehoorn, Douwe Bijlsma