Inwoners van Fryslân over coronacrisis: vertrouwen, verdriet en zorgen

SNEEK- Wat is de maatschappelijke impact van de coronacrisis in Fryslân? Het Fries Sociaal Planbureau (FSP) heeft hier in april en mei 2020 onderzoek naar gedaan. De belangrijkste conclusies: de sociale samenhang in Fryslân blijft onverminderd sterk en de inwoners van Fryslân hebben veel meer vertrouwen gekregen in de zorg en de overheid. Er is veel verdriet onder mantelzorgers en met name zelfstandigen maken zich zorgen. De crisisorganisatie van Veiligheidsregio Fryslân gaat de resultaten van het onderzoek gebruiken bij de aanpak van de coronacrisis in Fryslân.

Uniek onderzoek

Het FSP doet voortdurend onderzoek naar trends en ontwikkelingen binnen Fryslân. Daarvoor wordt onder meer Panel Fryslân ingezet. Dit FSP-burgerpanel bestaat uit een representatieve groep inwoners van Fryslân van 18 jaar en ouder en heeft op dit moment ongeveer 6000 leden. Op 22 april 2020 ontvingen de leden van Panel Fryslân een extra vragenlijst om veranderingen in gedrag en houding tijdens de huidige crisis in kaart te brengen. Zo’n 3100 panelleden, meer dan normaal, hebben deze vragenlijst ingevuld. Door deze uitkomsten te vergelijken met de uitkomsten van eerdere Panel Fryslân-onderzoeken, kan het FSP een realistisch beeld schetsen van Fryslân ‘voor- en tijdens de coronacrisis’. Dat maakt dit onderzoek zo uniek, vertelt FSP-onderzoeker Miranda Visser: “Vlak voor de coronacrisis hadden we ons burgerpanel vragen gesteld over onderwerpen waar de crisis impact op heeft, zoals contact met vrienden en familie, en werkonzekerheid. Tijdens de coronacrisis hebben we hier weer vragen over gesteld. Zo kun je op een betrouwbare manier de verschillen toetsen.”

Belangrijkste conclusies

 Sterke sociale samenhang Het onderzoek wijst uit dat de sociale samenhang in Fryslân onverminderd sterk blijft. Hoewel ontmoetingen met familie en vrienden afnemen, blijft de kwaliteit van de sociale contacten op peil, onder andere door digitale alternatieven. Ook is er, net als voor de coronacrisis, de bereidheid anderen te helpen en is er op veel plekken een sterke binding met de buurt. Inwoners van Fryslân kijken naar elkaar om en blijven dat doen. Deze sterke sociale basis kan de negatieve effecten van de crisis verzachten.

Vertrouwen in de zorg bijna verdubbeld

Inwoners van Fryslân hebben groot vertrouwen in de kwaliteit van de zorg in de toekomst. Ook hebben ze het gevoel dat zij in de toekomst de zorg kunnen krijgen die ze nodig hebben. Vergeleken met de periode voor de coronacrisis is dit vertrouwen bijna verdubbeld.

Crisisaanpak overheid krijgt ruime voldoende

Het onderzoek laat zien dat het vertrouwen in de landelijke overheid sterk gestegen is. De overheid krijgt voor de aanpak van de coronacrisis gemiddeld een 7,3. Het wordt vooral gewaardeerd dat de overheid vaart op de adviezen van deskundigen.

Veel verdriet onder mantelzorgers

De coronacrisis heeft grote impact op mantelzorgers. Zij kregen te maken met het wegvallen van dagopvang en thuiszorg, het bezoekverbod in verpleeghuizen en andere zorginstellingen, en het advies thuiswonende ouderen niet meer te bezoeken. Het onderzoek laat zien dat er veel verdriet bij deze groep is, met emoties als gemis, machteloosheid en frustratie. Veel meer onzekerheid bij zelfstandigen Zelfstandigen maken zich nu veel meer zorgen dan voor de crisis: de groep die zich zorgen maakt is 2,5 keer zo groot geworden. Twee derde van hen zag de inkomsten dalen tijdens de crisis.

Friese aanpak van de coronacrisis

De crisisorganisatie van Veiligheidsregio Fryslân gaat de resultaten van het onderzoek gebruiken bij de verdere aanpak van de coronacrisis in Fryslân. “We weten nu hoe mensen het beleven en welke effecten het op hen heeft,” vertelt Saskia van den Broek, operationeel leider bij Veiligheidsregio Fryslân. “De crisis heeft mensen geraakt, maar daarnaast zien we dat veel mensen ook positieve effecten hebben ervaren. Tegelijkertijd is de sociale binding in Fryslân onverminderd groot. Dat is mooi om te zien; dat gaat ons in Fryslân helpen om samen goed door deze crisis te komen.”

Verder onderzoek

Het FSP blijft de komende tijd onderzoek doen naar de maatschappelijke impact van de coronacrisis. “De situatie verandert constant en we zien inmiddels ook een soort ‘frustratie-fase’ optreden”, vertelt onderzoeker Visser. “Er hangt veel af van het gedrag en de houding van mensen. Daarom blijven we de trends en ontwikkelingen in Fryslân volgen. Ook blijven we met behulp van ons Panel Fryslân het perspectief van de inwoners in kaart brengen.” Het FSP deelt deze paneluitkomsten met beleidsmakers, bestuurders en Veiligheidsregio Fryslân. Zij kunnen met deze inzichten inspelen op de gevolgen van de coronacrisis.

Meer weten? • Op www.fsp.nl/corona publiceert het FSP de resultaten van onderzoeken naar de maatschappelijke impact van de coronacrisis in Fryslân. • Op www.vrfryslan.nl/coronavirus is informatie te vinden over de aanpak van de coronacrisis in Fryslân.