Richard Veldman van waterhulpverlener 112 Water
grootbolsward-ijsselmeerkust
Samen met andere schippers en opstappers verleent Richard Veldman met zijn drie rubberboten rond de zestig keer per jaar hulp aan watersporters, al dan niet in nood. Om niet, want noodhulp is gratis. “Als ik aan het eind van het jaar alle vrijwilligers een etentje aanbied, is de pot leeg. Maar dat is niet erg. Ik help graag mensen”, zegt de Sneker ondernemer.
Er staat en ligt voor een vermogen voor de deur van Veldman Yacht Charters. Van de rib op de trailer en de twee in het water kun je drie behoorlijke nieuwe auto’s kopen. De laatste aanwinst is een uit de kluiten gewassen exemplaar met dito buitenboordmotor. Twee marifoons, plotter, sonar, radar, een sleeplijn van honderd meter, een AED, een speciale medische kist, pompen om zowel water mee op te zuigen als om mee te blussen, zoeklichten, warmtebeeldcamera, gassendetector en een brancard zijn zaken die behoren tot de standaarduitrusting.
Slagroomklopper
Meest in het oog springend is de slaroomklopper achterop. Van maar liefst 300 (!) pk. Noodzakelijk als snel varen het devies is. “Maar dat proberen we zo veel mogelijk te voorkomen”, zegt Veldman. “We vinden het helemaal niet leuk als we een noodoproep krijgen en snel moeten varen. Dat met hoge snelheid langs andere boten varen willen we helemaal niet. Maar ja, als er iemand ligt te verdrinken of er gaat een schip naar de kelder, dat moet je wel. En dat geldt voor ons allemaal. Als ik merk dat iemand zich bij ons wil aansluiten vanwege het snel varen, bedank ik voor de eer.”
Zoekactie tijdens de Veiligheidsdag
Twee van de reddingsboten van ‘112 Water’, zoals de organisatie van Veldman heet, zijn te bezichtigen tijdens de Veiligheidsdag Súdwest-Fryslân op zaterdag 17 september in Sneek. Eentje blijft er stand-by liggen. Veldman: “We laten zien wat we allemaal aan boord hebben, hoe dat er uit ziet. Een paar van onze vrijwilligers zullen tekst en uitleg geven. De kans bestaat dat er iets gezamenlijks gedaan wordt in de vorm van een zoekactie. We hebben een sonar aan boord, dus we kunnen ook onderwater-zoekingen doen.”
Adequaat en snel reageren
112 Water is ontstaan uit de Ambulanceboot, indertijd geïnitieerd door Antonius, het ziekenhuis in Sneek. Op initiatief van de Veiligheidsregio, in samenspraak met de burgemeesters van Súdwest-Fryslân en De Fryske Marren is een publiek private samenwerking ontstaan met reddingsstations zoals die van Richard Veldman, verdeeld over de provincie met het stuk Drachten-Lemmer als belangrijkste werkgebied.
Veldman: “Het voordeel is dat de ondernemer bijna altijd op de haven is; hij de omgeving kent als zijn broekzak en hij vanzelfsprekend veel vaardigheden heeft, want varen is zijn beroep.” Nu, zeven jaar verder, kan zonder opscheppen worden geconstateerd dat het goed functioneert. “Het belangrijkst is natuurlijk dat je adequaat en snel reageert op een 112-oproep. Bij veel inzetten is de brandweer geen noodzaak. Een boot met motorpech midden in het Prinses Margrietkanaal moet daar wel zo snel mogelijk weg, maar om daar nu een brandweerboot met acht man op af te sturen, dat is niet nodig. Plus dat je dan als nadeel hebt dat het korps op het land onderbezet is.”
Het lijken vrij onschuldige situaties maar als je met motorpech ronddobbert op het druk bevaren Prinses Margrietkanaal, heb je wel een uitdaging. “Daarom is bij ons ook elke inzet die wij hebben op het Prinses Margrietkanaal, een prio 1-melding. Altijd zo snel mogelijk daar weg halen.”
Onwetendheid en laksheid
Totaal zijn er in Friesland 160 inzetten per jaar. Ruim een derde daarvan neemt de post van Veldman voor zijn rekening. “Tachtig procent is motorpech. Samen met aan de grond lopen is dat het meest voorkomend. Vaak is dit een combinatie van onwetendheid en ook wel een beetje laksheid. Maar je kunt natuurlijk ook gewoon pech hebben. Een auto gaat elk jaar voor een APK naar de garage. En een boot, ach als die ’s morgens goed start… Een boot heeft onderhoud nodig en als je dat niet doet, laat ie dat ook weten.”
Potentiële klanten
Om waterhulpverlener te worden heb je afgezien van het vaarbewijs en het marifooncertificaat geen speciale opleiding nodig. “Wat wij wel verlangen is goed materiaal en goede vaardigheden. En dat blijven we ook monitoren. Elke inzet wordt geregistreerd en er wordt ook rapport gemaakt hoe het verlopen is. En of iedereen zich een beetje heeft gedragen. Dat kun je van jezelf niet zeggen, maar als we klachten krijgen van anderen, dan verwerken we dat in het rapport. In de praktijk hebben we dat nog niet meegemaakt. Niet zo gek, want het zijn allemaal ondernemers. Wat ik hier in de omgeving tegenkom, zijn allemaal potentiële klanten. Als ik idioothard vaar, maak ik slechte reclame.”
Wie denkt dat Richard Veldman met een kleine zestig inzetten per jaar lekker binnenloopt, komt bedrogen uit. Op de eerste plaats loopt de prijs van een volledig uitgeruste rubberboot flink in de papieren. Daarnaast heb je de verzekering die een flink stuk hoger ligt omdat er met de boten ook wordt gesleept. Dan heb je ook nog de brandstof. Niet onbelangrijk om te noemen, want vol gas slurpt de eerder genoemde 300 pk buitenboordmotor zomaar vier euro per minuut. Hallo? Jazeker. Tel daarbij op zaken als onderhoud en afschrijving en je hebt een behoorlijke kostenpost. “Bij een levensbedreigende situatie bieden we hulp ‘ter goeden wille’. Maar bij een niet-levensbedreigende situatie als aan de grond lopen of met motorpech liggen, stopt ons vrijwilligerswerk, zijn we een sleepdienst en gaat de teller lopen.”
Tekst en foto’s Richard de Jonge
