Tentoonstelling Arranged Realism – Kunst in Games in Museum Belvedère

Het maken van een goede game is te vergelijken met een filmproductie. Maar de game-industrie gaat nog vele stappen verder en is al jaren groter dan de film- en muziekindustrie tezamen. Vorig jaar groeide het aantal actieve gamespelers wereldwijd tot 2,7 miljard. En Nederland heeft hierin een belangrijk aandeel, zowel wat spelers als makers betreft. De Amsterdamse game-ontwikkelaar Guerrilla won de meest vooraanstaande prijzen voor het spel Horizon Zero Dawn, waaronder een Gouden Kalf (2017) en een Bafta (2018).

De tentoonstelling Arranged Realism – Kunst in Games toont werken en werelden in virtual reality, 3D-prints van objecten uit digitale werelden en interactieve installaties. Ook te zien zijn diverse vormen van concept art door de beste digitale schilders ter wereld. Naast Horizon Zero Dawn (2018, Guerrilla) komen games aan bod als onder meer Fallout 4 (2015, Bethesda Games), Desperados III (Mimimi Games) en Dishonored 2 (2016, Arkane Studios). Ronduit spectaculair en nooit eerder vertoond zijn de twee complete scènes uit games die speciaal voor de tentoonstelling in Museum Belvédère worden nagebouwd in 3D. Welke games dat zijn, ontdekken bezoekers in het museum.

Kunstgeschiedenis als inspiratiebron

Een meanderende weg die een landschap binnen voert, wandelaars op weg in een woeste wildernis, of een schip met opvarenden die verdwijnen in donkere avondnevels. Het zijn stijlmiddelen die we kennen uit de schilderkunst. In de game-industrie wordt gretig gebruik gemaakt van de suggestieve kracht van dergelijke beelden; ze appelleren aan elk gevoel van verontrustende spanning en grootse avonturen. Het werk van kunstenaars uit de tijd van de Romantiek, zoals Caspar David Friedrich en Arnold Böcklin, zijn vaak directe of indirecte inspiratiebronnen. Schilderden zij hun fantastische voorstellingen meestal vanuit een religieus wereldbeeld, de kunstenaars die vergelijkbare beelden in games creëren, refereren eraan maar zetten vooral in op de visuele sensaties van de figuur ten overstaan van een ontzagwekkende omgeving – een rugfiguur als verlengstuk of zelfs alter ego van de speler, in de verten starend om deze wereld te verkennen. Het Amerikaanse luminisme uit de late 19e eeuw en het Europese naturalisme in de landschapschilderkunst uit die periode vormde bijvoorbeeld een belangrijke inspiratiebron voor de overweldigende landschappen, sfeer en belichting die je in Horizon Zero Dawn tegenkomt.

Terwijl gamers altijd alleen het eindresultaat zien van eindeloos digitaal schetsen, schilderen en ontwerpen, blijven de mooiste concepttekeningen vaak onbekend, net als de makers ervan. De laatste jaren neemt de belangstelling voor het artwork van gamemakers toe. Zo worden concepttekeningen tegenwoordig aangeboden in gespecialiseerde galerieën (o.a Cook and Becker) en op internationale gamebeurzen. In de tentoonstelling Arranged Realism – Kunst in Games wordt een selectie voor het eerst museaal geëxposeerd.

De tentoonstelling Arranged Realism – Kunst in Games in de grote zaal van Museum Belvedere is te zien tot 23 januari 2022.