Weblog burgemeester Veenstra: anders besturen

DFM - De weblog van burgemeester Fred Veenstra gaat deze week over hoe de wisselwerking tussen inwoners en overheid zo goed mogelijk vorm kan worden gegeven. Op gemeentelijk niveau wordt daarvoor gewerkt aan het plan ‘’Wikselwurk’’. Een experiement dat door het ministerie van Binnenlandse Zaken volgens de burgemeester van harte wordt ondersteund.

Onderstaand de weblog:

Vorige week eindigde ik mijn weblog met een opmerking over inwonersparticipatie. We zijn in onze gemeente aan het nadenken over een nieuwe manier van werken waardoor er een meer eigentijdse vorm van samenwerking tussen inwoners en gemeentebestuur gaat ontstaan. In januari zal de gemeenteraad een plan hiervoor behandelen.

Het gaat niet meer om de vraag wie er nu met wie samenwerkt, de inwoner met de gemeente of de gemeente met de inwoner, maar om de vraag hoe we de wisselwerking tussen inwoners en overheid zo goed mogelijk vormen kunnen geven. Ons plan heet daarom ook niet voor niets “Wikselwurk”.
Deze gedachte is niet nieuw, we hebben hem niet in De Fryske Marren bedacht. Maar we gaan er wel serieus mee aan de slag. En in de afgelopen tijd hebben we er ook al ervaring mee opgedaan bij enkele projecten. Denk aan het Brûsplak in Joure of aan de plannen voor de Roazebosk, ook in Joure.
Een nieuwe manier van werken zal niet gelijk helemaal goed gaan. Ook zijn niet alle activiteiten van de gemeente even geschikt voor vormen van participatie. Daarnaast zullen we rekening moeten houden met de uiteindelijke bevoegdheden van de gemeenteraad. Dat is immers het door de inwoners gekozen orgaan dat beslissingen kan (en moet) nemen.
Het is dus pionieren. Maar als we niet gewoon beginnen komen we nooit ergens.

Ik mocht deze week deelnemen aan een gesprek dat door de minister van Binnenlandse Zaken was georganiseerd. Vanuit iedere provincie zaten de commissaris van de Koning en enkele burgemeesters aan (de digitale) tafel. Het gesprek ging over de toekomst van het openbaar bestuur. Hoe betrek je inwoners er beter bij en hoe zouden de verhoudingen tussen gemeenten, provincies en rijk eigenlijk moeten zijn.

De verhoudingen tussen overheden zijn al sinds ongeveer 1850 ongeveer hetzelfde. We hebben het zogenaamde Huis van Thorbecke, genoemd naar de minister die aan de basis stond van ons bestuurlijke stelsel. Eigenlijk wil niemand van dit huis af, maar er is wel de behoefte om het te verbouwen. We spreken nu vaak van bestuurslagen als we het over de gemeente of de provincie hebben. Als je het over lagen hebt dan heb je het over verticale verhoudingen. En moeten we daar niet van af? Zou het niet beter zijn, vooral ook voor alle inwoners, wanneer we als overheden meer als gelijkwaardige partners met elkaar omgaan?

Met andere woorden: moeten we het huis van Thorbecke niet veranderen in een bungalow, zodat de ene bewoner niet de trap op hoeft naar de ander, maar dat we elkaar vaker op de gang, of liever nog, aan de keukentafel spreken?
En als we dat voor elkaar krijgen als overheden is het gezamenlijke gesprek met de inwoners ook gemakkelijker. Het maakt voor de inwoners immers niet uit of een taak door de provincie of de gemeente wordt uitgevoerd. Als het maar gebeurt en als je er maar over mee kunt praten.
Ik hoorde daar tijdens het gesprek verschillende mooie voorbeelden van. Overal in het land wordt geëxperimenteerd. Wat wij Wikselwurk noemen zie je in allerlei vormen terug. En overal wordt nagedacht over de rol van de overheid. Er wordt al gesproken over ‘tussenheid’ om die nieuwe manier van werken te verwoorden.

Wij gaan er dus ook mee aan de slag. En het was duidelijk; vanuit het ministerie wordt ons experiment van harte ondersteund.

Weblog burgemeester Fred Veenstra.